Güldener Sonumut, NATO’da Rutte dönemini yazdı
NATO’da Mark Rutte dönemi 1 Ekim’de başlayacak. Peki Mark Rutte’nin siyasi hayatı nasıl geçti? Rutte NATO konusunda ne kadar tecrübeli? Milliyet yazarı Güldener Sonumut bu sorulara cevap verdi.
NATO Genel Sekreterliği görevine Jens Stoltenberg’in yerine Mark Rutte’nin atanmasına ilişkin karar onaylanmıştı. Milliyet Gazetesi Yazarı Güldener Sonumut, bu atamanın ardından Mark Rutte’yi merceğe aldı. Siyasi hayatını ve NATO konusunda tecrübesi olup olmadığını anlattı.
Güldener Sonumut’un yazısı şöyle;
Ve Rutte resmen NATO’nun patronu!
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, uzun süren temaslar ve ikna turlarının ardından dünkü Kuzey Atlantik Konsey toplantısında NATO Genel Sekreteri olarak resmen duyuruldu. Türkiye, ilk kutlayan ülkeler arasında yer aldı
Önce inkar etti... Daha sonra ilgi gösterebileceğini söylerken, 23 Ekim 2023’de resmen aday oldu. Ve nihayetinde Hollanda Başbakanı Mark Rutte, büyükelçiler düzeyindeki haftalık olağan Kuzey Atlantik Konsey toplantısında NATO Genel Sekreterliği’ne resmen atandı.
14 Şubat 1967’de Hollanda’nın Lahey kentinde dünyaya gelen Mark Rutte, gençlik yıllarından itibaren Liberal Demokratların saflarında siyaset hayatına başladı. 2002 yılında Jan Peter Balkenende hükümetinde çalışma ve sosyal işler bakanı olarak yerini alan Rutte, 2004 yılında da yüksek eğitim ve öğrenimden sorumlu devlet bakanlığı görevine getirildi. 2010 yılından itibaren tam 4 kez hükümet başkanlığı görevini üstlenen Rutte, kah azınlık hükümetine başkanlık etti kah sosyal demokratlarla koalisyon kurarak, tam 14 yıl boyunca ülkenin dizginlerini elinde tutmasını bildi.
Yasadışı göç ve bütçe disiplini söylemleriyle ülkede iktidarını sürekli pekiştiren Rutte, NATO Genel Sekreterliği koltuğuna oturmasına uzanan siyasi kariyeri boyunca, her defasında transatlantik ilişkilere çok önem verdiğini teyid etti. Nitekim Donald Trump yönetimindeki ABD’nin, Avrupalı müttefiklerden savunma harcamalarını Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 2’sine yükseltme talebini hızlıca yerine getiren Rutte, Hollanda Hava Kuvvetleri’nin envanterinde yer alan F-16’ların modernizasyonu konusunda bütçe disiplini prensibinden ödün verdi ve F-35’leri seçme kararı aldı.
İlişki sihirbazı
Rusya-Ukrayna savaşında Kiev yönetimini destekleyen önemli İttifak üyelerinden biri haline gelen Hollanda, Rutte’nin kararıyla, elindeki F-16’ları Ukrayna’ya devretme kararı alarak, diğer müttefikler arasında öncü ve örnek teşkil eden bir hamle gerçekleştirdi.
ABD’de düzenlenecek başkanlık seçimlerinde Donald Trump’ın bir kez daha başkan seçilmesi halinde Washington ile iyi ilişkiler içinde olması beklenen Rutte’nin, Türkiye gibi AB’ye üye olmayan Avrupalı müttefiklerin kaygılarını gidererek, AB-NATO kurumsal iş birliğinde Türkiye gibi ülkelerin çıkarlarını da koruması bekleniyor. Nitekim Avrupa Birliği’nin kısa adı PESCO olan Daimi Yapısal İş Birlği Savunma anlaşmasına, Ankara’nın sunduğu askeri sevkiyat, sevk ve idare alanındaki projeyi destekleyen Hollanda, Türkiye gibi ülkelerin AB ile savunma alanında daha fazla iş birliği içinde olmasını savunuyor.
Ankara’nın beklentileri
Ankara, 4. kez bir Hollandalının NATO Genel Sekreterliği görevine gelmesine prensipte karşı çıkmadı. Ancak Türkiye’nin, NATO’nun askeri ve sivil yazmanlığında daha fazla temsil edilmesi, Vilnius zirvesinde atanan NATO Terörle Mücadele Koordinatörü’nün daha aktif görev alması ve AB-NATO kurumsal iş birliği alanında denge gözetilmesinin önemine dikkat çekti. Washington zirvesinde ülkesinin Başbakanı olarak son kez katılacak olan Rutte, 1 Ekim’den itibaren resmen göreve başlayacak. 2010 yılından bu yana düzenlenen tüm NATO zirvelerine katılan Rutte’nin, liderler tarafından alınan kararları hayata geçirme ve sağlanan uzlaşılar konusundaki hassas dengelerin bilincinde olması da ayrı bir önem teşkil ediyor.
