Gana'da yasa dışı altın madenciliği, kakao tarımını tehdit ediyor
Gana'daki yasa dışı altın madenciliği, altın ve petrolün yanı sıra ulusal ekonominin temel direklerinden biri olan kakao tarımı için de büyük bir sorun teşkil ediyor.
Gana, Kasım ayında %26,4'e ulaşan enflasyonla tarihinin en kötü ekonomik krizlerinden birini yaşıyor.
Gana Kakao Kurulu'nun (COCOBOD) yasa dışı madencilikle mücadele faaliyetleri direktörü Michael Kwarteng, "Son beş yılda kakao çiftliklerinin lisanssız çalışan madenciler tarafından ciddi şekilde yok edildiğine tanık olduk." dedi.
Gana, Fildişi Sahili'nden sonra Afrika'nın en büyük ikinci kakao üreticisi ülkesi.
Ekonomik kriz karşısında giderek artan sayıda üretici topraklarını yasa dışı madencilere satıyor.
Gana'nın doğu bölgesindeki Sohum'da kakao çiftçisi olan 45 yaşındaki Rita Abena Koranteng, arazisinin iki parçasını işleyebilmesi için amcasına verdi.
Abena Koranteng, "Bana ayda 500 dolar ödüyor ve mutluyum çünkü kakao yetiştirerek bu kadar para kazanamazdım" diyor.
Ülkedeki üretimin tamamını satın alarak özel şirketlere satan hükümet, bu yıl üreticilere ödenen fiyatta yüzde 63'lük bir artışı onayladı. Ancak bu, onların topraklarını yasa dışı madencilik amaçları için satmalarını engellemek için yeterli değil. Bir ton kakao şu anda üreticilerden yaklaşık 1.822 dolar (1.670 Euro) karşılığında satın alınıyor.
Michael Kwarteng, "Şu ana kadar yasadışı madencilik nedeniyle kaybedilen arazi, Gana'daki toplam kakao yetiştirme alanının %2'sini temsil ediyor. Bunun devam etmesine izin veremeyiz." diyor.
Kakao Konseyi'ne göre Gana, 2020-2021 yılları arasında 1 milyon ton kakao hasadı yaptı ancak bu rakam 2022-2023 mahsulü için 750 bin tona düştü.
Kakao Konseyi’nin 2023-2024 dönemi tahmini yasa dışı faaliyetlerin nedeniyle 650 bin ile 700 bin ton arasında değişiyor.
SAATLİ BOMBA
Tarım arazilerinin kaybının yanı sıra madencilik faaliyetleri, çıkarma amaçlı kimyasal ürünlerin kullanılması nedeniyle su ve kuyuların kirlenmesine de neden oluyor.
Çiftçilerin yaşamlarını iyileştirmek için çalışan EcoCare Gana yetkilisi Obed Owusu-Adade, hükümetin fiyatları ve çiftçilerin yaşam standartlarını daha da iyileştirmesi gerektiğini söylüyor. Obed Owusu-Adade, "Ülke olarak saatli bir bombanın üzerinde oturuyoruz. Bu sorun bir an önce çözülmezse topraklarımızın büyük bir kısmını kaçak madencilik nedeniyle kaybedeceğiz " diye ekledi.
Kakao Konseyi bilgi müdür yardımcısı Benjamin Thie Larue, konsey kakao topraklarında yasa dışı madencilik yapıldığını ve aynı zamanda sektörün karşı karşıya olduğu bir başka sorun olan kakao çekirdeği kaçakçılığını bildiren kişilere ödül vermeye başladığını açıklıyor.
Benjamin Tey Larue, Gana'nın komşu ülkelerle yapılan kaçakçılık nedeniyle 2022'de yaklaşık 150 bin metrik ton kakao mahsulünü kaybettiğini açıklıyor. Bu da yaklaşık 600 milyon dolar olarak tahmin edilen gelirleri temsil ediyor
Bir diğer zorluk da kakao ekimi üzerinde güçlü bir etkiye sahip olan iklim değişikliği. Gana'da kakao çekirdeği yetiştiren altı büyük bölge vardır: Doğu, Dashanti, Brong Ahafo, Orta, Volta ve Batı bölgeleri. Ancak yağış dalgalanmaları ve arazi verimliliğinin düşük olması nedeniyle üretim batıya kaydı. Bugün Batı Bölgesi, toplam üretimin %43'ünü alarak Gana'nın ana kakao üreticisi konumundadır.
