Gabon'daki askeri darbe sonucu 55 yıllık iktidar sona mı erdi?
Gabon'da cumhurbaşkanı seçiminin ardından bir grup asker yönetime el koydu. 55 yıllık Bongo ailesi iktidarının sona erebileceği bu darbe, bölgesel ve uluslararası dengeleri etkileyebilir.
Gabon'da haftasonu gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından dün askeri bir darbe yaşandı. 64 yaşındaki Ali Bongo Ondimba'nın üçüncü kez seçilmesinin hemen sonrasında, bir grup asker devlet televizyonunu ele geçirerek yönetime sahip olduklarını ilan etti. Bu olay, Gabon'da yarım yüzyılı aşkın süredir iktidarda olan Bongo ailesi için kritik bir döneme işaret ediyor.
55 Yıllık İktidarın Sona Ermesi İhtimali
Gabon'da 64 yaşındaki Ali Bongo Ondimba, 2009 yılında babası Omar Bongo Ondimba'dan görevi devralarak üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi. Ancak, seçim sonuçlarının ilanından sonra bir grup asker ulusal TV binasına girerek yönetime el koydu. Askerler, "Gabon halkı adına mevcut rejime son vererek barışı savunmaya karar verdik" ifadelerini kullandı.
Ali Bongo Ev Hapsinde, Oğlu Gözaltında
Darbenin ardından, Gabon'da "Kurumların Geçişi ve Restorasyonu Komitesi" adını alan askeri yönetim, Cumhurbaşkanı Ali Bongo'nun ev hapsinde tutulduğunu açıkladı. Ayrıca, Bongo'nun oğullarından birinin "vatana ihanet" suçlamasıyla gözaltına alındığı ifade edildi.
Geçiş Hükümetinin Lideri General Brice Oligui Nguema
Darbenin ardından, Cumhuriyet Muhafızları Komutanı General Brice Oligui Nguema'nın geçiş hükümetinin başına getirildiği duyuruldu. General Nguema, Fas'ta askeri eğitim görmüş ve eski Cumhurbaşkanı Omar Bongo'nun yaverliğini yapmış bir isim. Eski Cumhurbaşkanı Ali Bongo ile arası açılan Nguema, Gabon'un Rabat ve Dakar Büyükelçiliklerine Askeri Ataşe olarak atanarak ülkeden uzaklaştırılmıştı.
Orta Afrika'da Darbe Trendi
Bu darbenin başarılı olması durumunda, Batı ve Orta Afrika'da 2020'den bu yana yaşanan 6. darbe olacak. En son darbeler Burkina Faso ve Gine'de yaşanmıştı. Orta Afrika ülkeleri arasında politik istikrarsızlığın yükseldiği bu dönemde, Gabon'un yaşadığı bu olay birçok ülkeyi de etkileyebilir.
Ekonomik Gücü ve Petrol Rezervleri
Gabon, dünyada 35. sırada yer alsa da, 2 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervi ile ekonomik olarak stratejik bir öneme sahiptir. Gabon'un bu rezervleri, dünya toplam petrol rezervinin yalnızca yüzde 0.1'ini oluşturmasına rağmen, ülke için ve bu tür politik olayların küresel petrol piyasaları üzerindeki etkisi için oldukça önemli.
Uluslararası Reaksiyonlar Artıyor
Beyaz Saray ve Birleşmiş Milletler, Gabon'daki durumu yakından takip ediyor. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, durumu "endişe verici" olarak nitelendirdi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de, darbe girişimini şiddetle kınadı ve seçim sonuçlarının ciddi ihlallere rağmen açıklanmasını endişeyle karşıladığı belirtildi.
Rusya: Gabon'daki Durumdan Endişeliyiz
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Gabon'daki gelişmeleri yakından izlediklerini ve en kısa sürede istikrara kavuşturulmasını beklediklerini söyledi. Zaharova, "Moskova, Gabon'daki durumdan endişe duymaktadır. Gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyoruz ve en kısa sürede istikrara kavuşturulmasını sabırsızlıkla bekliyoruz," dedi.
Bölgesel Önlemler ve Tepkiler
Gabon'da yaşanan bu kritik gelişmelerin ardından, Kamerun ve Ruanda gibi bölgesel güçler hemen ordu kadrolarında değişiklikler yapmaya başladılar. Özellikle Kamerun Cumhurbaşkanı Paul Biya ve Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, uzun yıllardır iktidarda olmaları nedeniyle benzer bir durumun kendi ülkelerinde yaşanmaması için önlem alıyor olabilirler.
İngiltere'den Kınama
İngiltere, yaşanan askeri darbeyi kınayarak, anayasal düzenin yeniden kurulması için çağrıda bulundu. İngiltere Dışişleri Bakanlığı'nın yaptığı açıklamada, "Tüm partileri ve vatandaşları, seçimle ilgili anlaşmazlıkları çözmek için yasal ve anayasal süreçleri takip etmeye çağırıyoruz," denildi.
