Finans kuruluşları, gezegeni dönüşü olmayan bir noktaya sürüklüyor
193 ülke taraf olduğu Paris Anlaşması ve COP27 iklim zirvesinde alınan kararlara rağmen, birçok büyük finans kuruluşu, fosil yakıt şirketlerine verdikleri desteği sürdürdüğü için eleştirildi.
Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler yeni iklim politikaları benimseyerek, petrol ve gaz şirketlerine operasyonlarını iyileştirmeleri ve karbon emisyonlarını azaltmaları için baskı uygularken, uluslararası kuruluşlar ve çevre uzmanları, düşük emisyonlu alternatifler lehine fosil yakıt projelerine yönelik finansmanı kesmeleri için bankalar üzerinde baskıyı arttırıyor.
Birçok finans grubunun cesur vaatlerine rağmen, 2023 ve sonrasında fosil yakıt operasyonlarına yüksek oranlarda yatırım yapılması bekleniyor.
FOSİL YAKIT OPERASYONLARINA NE KADAR YATIRIM YAPILDI?
2022 Rainforest Action Network (RAN) Fosil Yakıt Finansmanı Raporu, finans kurumlarının 2016'dan 2022'ye kadar petrol, gaz ve kömür operasyonlarına ciddi miktarda para akıtıldığını ortaya çıkardı.
Küresel fosil yakıt finansmanı, 2016'da 723 milyar dolara ulaşırken, istikrarlı bir şekilde 2021’de 742 milyar dolara yükseldi.
Fosil yakıtlara en büyük yatırımı yapan finans kuruluşlarının başında, JPMorgan Chase, Citibank, Wells Fargo, Bank of America ve RBC geldi.
EMİSYONLARI AZALTMAYI TAAHHÜT EDEN BANKALAR VAR MI?
Uluslararası Enerji Ajansı tarafından 2050 net karbon emisyonu azaltma hedefinin duyurulmasının ardından, 60 bankadan 44'ü emisyonları azaltma taahhüdünde bulundu. Ancak bu bankaların çoğu petrol ve gaz şirketlerine finansman sağlamaya devam ediyor.
Rapora göre, belirlenen 44 bankadan 27'si, fosil yakıt endüstrisinin herhangi bir bölümünde kurumsal düzeyde anlamlı bir daralma politikasına sahip değil.
Bu finansal kurumlar, fosil yakıt projelerini finanse etmeye devam ettikleri için defalarca alenen kınandı.
SIFIR EMİSYON POLİTİKASINA BAĞLI KALMAMANIN SONUÇLARI NELERDİR?
ABD Kongre Üyesi Raşide Talib, "Gezegenimiz geri dönülmez bir noktaya bakıyor. Dünyanın en büyük finans kurumları yangına benzin döküyor" dedi.
Öte yandan RAN'da araştırma ve politika direktörü Allison Kirsch, “Bu finansal kurumlar, hepimiz için istikrarlı bir iklim geleceğini baltalayarak doğrudan suça ortak oluyor. Fosil yakıt altyapısının daha fazla genişletilmesine yönelik destek derhal sonlandırılmalı.” ifadelerini kullandı.
Oil Change International Küresel Endüstri Kampanyası Direktörü David Tong ise ““1,5°C için temel hesaplama, petrol ve gaz üretiminde şu andan başlayarak yılda en az %3-4 oranında bir azalma gerektirecektir. Ancak hiçbir büyük petrol ve gaz şirketi genişlemeyi sona erdirme taahhüdünde bulunmadı. Dünyanın dört bir yanındaki bankalar milyarlarca doları fosil yakıtlara akıtmaya devam ediyor. Bankaların iklim krizine verdikleri yanıtlar ciddiye alınırsa, fosil yakıt finansmanına son vermeleri gerekiyor." dedi.
FOSİL YAKITLARA YAPILAN YATIRIMLARI AZALTMAYA YÖNELİK OLUMLU ADIMLAR VAR MI?
Dünyanın en büyük bankalarından biri olan HSBC, fosil yakıt yatırımlarından uzaklaşırken, geçtiğimiz yıl boyunca bazı olumlu adımlar attı.
2022'de dünyanın en büyük yedinci bankası olan HSBC, artık petrol ve gaz projelerini desteklemeyeceğini açıkladı. Karar öncesinde banka, dünya çapında enerji şirketlerine en büyük borç veren bankalardan biriydi.
HSBC'nin aldığı karar, yeni petrol ve gaz sahaları için finansman sağlanmayacağı anlamına geliyor. Mevcut projelere ve yenilenebilir enerji projelerine ise kaynak sağlanmaya devam edilecek.
Birleşik Krallık'ta Natwest ve Lloyds Bank, fosil yakıt finansmanını azaltma planlarını açıkladı. Hollandalı banka ING ve Fransız borç veren La Banque Postale de benzer taahhütlerde bulundu. Barclays, gelişmekte olan sürdürülebilir enerji şirketlerine sağladığı finansmanı artırma kararı aldı.
2023'TE DURUM DAHA KÖTÜYE Mİ GİDECEK?
Yayımlanan son raporlar, fosil yakıt operasyonlarının büyük finans kuruluşlarından finanse edilmeye devam edeceğini gösteriyor.
COP26'dan sonra Birleşik Krallık, dünya çapındaki büyük yatırımları, sıcaklık artışlarını sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde sınırlama hedefiyle uyumlu hale getirmeyi amaçlayan "sıfır emisyon" için Glasgow Alliance for Finance (GFANZ) anlaşmasını başlattı.
Bu anlaşma, 45 ülkede en az 130 trilyon dolarlık varlığa sahip 450 grubun GFANZ anlaşmasını imzalamasına yol açtı.
Ancak, Reclaim Finance tarafından derlenen son veriler, GFANZ'nin duyurulmasından bu yana fosil yakıt projelerine yüz milyarlarca doların akıtılmaya devam ettiğini gösteriyor.
Rapora göre, bankacılık ittifakı grubundaki en büyük bankaların en az 56'sı, 102 fosil yakıt şirketine 134 kredi ve 215 yüklenim düzenlemesi yoluyla 1 milyar dolar sağladı. Kredi sağlayan bankalar arasında, HSBC de yer aldı.
Dünyanın en büyük finans kurumlarının çoğu, Paris Anlaşması ve COP26'dan bu yana iddialı iklim hedeflerini açıklayarak, karbon azaltma taahhüdünde bulundu, ancak şu ana kadar çok azı vaatlerini yerine getirmiş görünüyor.
2022 ve 2023 raporları, dünyanın en büyük bankalarının birçoğunun, yeni petrol ve gaz projelerini finanse etmeye devam ederek, Uluslararası Enerji Ajansı ve diğer kurum ve hükümetler tarafından açıklanan iklim hedeflerine ket vurduğunu gösteriyor.
Bu finansman durmadığı sürece, belirlenen iklim hedeflerine ulaşmak neredeyse imkansız olacak.
