Emeklileri ve EYT’liler beklediklerini bulamadı
En düşük emekli aylığının 5 bin 500 TL olduğu açıklandı, ancak bazı emeklilerin zamlı maaşları bunun çok daha altında kaldı, EYT’lilerde ise zam oranı yüzde 17-18 bandında kaldı…
Emeklilerin ve Emeklilikte Yaşa Takılanların (EYT) hesabına yatan ve yatacak olan aylıklarının, açıklanan resmi rakamların altında kalması kafa karışıklığı yarattı.
En düşük emekli aylığının 3 bin 500 TL’den 5 bin 500 TL’ye çıkarıldığı ilan edildi, bu düzenleme geçen hafta Resmi Gazete’de de yayınlandı. Ancak, zamlı maaşlarını 17 Ocak’tan itibaren almaya başlayan bazı emeklilere 5 bin 500 liranın altında, 3 bin 600 TL ya da 4 bin TL yatırılmasıhak sahiplerini şaşırttı.
EYT’liler de Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) emekli aylığı hesaplama uygulamasının güncellenerek yeniden açılması sonrasında kendilerine yapılacak maaş zammı konusunda kafa karışıklığı yaşıyor.
Bu ekrandan kendilerine yüzde 30’un altında zam yapıldığının farkına varan EYT’liler duruma tepki gösterdi.
“ENFLASYONUN DÜŞÜK KALMASI…”
Sosyal güvenlik uzmanlarından aldığımız bilgilere göre, 2022 enflasyonunun beklenenden düşük gelmesi, emekli aylıkları hesaplanırken dikkate alınan kat sayının düşmesine, bu da EYT’lilerin hissettiği zam oranının yüzde 17-18’de kalmasına yol açtı.
5510 sayılı kanuna geçen haftaki torba yasa ile geçici 92. madde eklenmiş; 2023 başından önce bağlanmış gelir ve aylıklar ile 2023’te bağlanacak malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarına yüzde 30 zam yapılacağı duyurulmuştu. EYT’liler de bu anlamda yüzde 30 zam aldı, ancak… Maaş hesabı yapılırken kat sayı, aylık bağlama oranı, gösterge rakamı gibi formüller kullanılıyor. Emekli aylıkları hesaplanırken dikkate alınan kat sayı ise tüketici enflasyonu oranı ile ülkenin büyüme rakamlarının eklendiği bir formül üzerinden hesaplanıyor.
Türkiye’nin 2022 yıl sonu enflasyon oranı yüzde 64,27 oldu. Bu tartışmalı oran, Merkez Bankası’nın (TCMB) 2022 yıl sonu enflasyon hedefi olan yüzde 66,80’in altında kaldı.
Açıklanan resmi 2022 enflasyonu sonrasında katsayı da düşünce EYT’lilerin zam oranı da etkilnemiş oldu.
ÇOĞUNLUK EN DÜŞÜK, SINIRDAN EMEKLİ MAAŞI ALACAK
EYT’lileri bekleyen bir diğer sorun da büyük çoğunluğunun en düşük emekli aylığı olan 5 bin 500 TL olacak olmaları. Türkiye'de yüzde 60 oranında asgari ücretten prim yatırıldığı, dolayısıyla yıllardır emekli olmayı bekleyen EYT'lilerin bu sefer de en düşük emekli aylığına mahkûm edileceği ifade ediliyor.
Bu yüzden sosyal güvenlik uzmanlarına göre, EYT’lilerin ezici bir çoğunluğu en düşük emekli aylığını alacak.
5.500 TL’NİN ALTINDA MAAŞ ALANLARA NE OLACAK?
EYT’lilerin haricinde, halihazırda emekli olanların hesaplarına ocak ayı maaşı olarak yatan 3 bin 600-4 bin TL’lik aylıkların ise, ilerleyen dönemde 5 bin 500 TL’ye tamamlanması, farkın kapanacağı ifade ediliyor. Uzmanlar, bu durumun kanunun yetişmemesinden kaynaklandığının üzerinde duruyor.
EYT DÜZENLEMESİ NEDEN HÂLÂ MECLİS’E GELMEDİ?
Öte yandan, EYT düzenlemesinin detayları aralık ayının sonunda açıklanmasına rağmen, düzenleme hâlâ Meclis’e gelmedi. Ne zaman geleceğiyle ilgili ise açıklanan tarih sürekli değişiyor.
Önce ocak sonu, sonra şubat ortası şeklinde yapılan açıklamalar, son olarak mart ayına kaldı.
Gecikme gerekçesine ilişkin ise net bir bilgi yok.
Daha önce ocak ayı sonunda Meclis’in gündemine geleceği belirtilen düzenlemenin tarihiyle ilgili AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, “EYT en geç ocak sonu Meclis'te olur, şubat ortasında yasalaşır” demişti.
İki gün önce açıklama yapan AKP Grup Başkanvekili Akbaşoğlu ise, EYT düzenlemesinin gelecek hafta Meclis'e sunulabileceğini söyledi.
Konu ile yeni bir açıklama da dün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’den geldi. Bilgin, EYT’liler ile ilgili düzenlemenin Meclis’e ne zaman geleceğiyle ilgili, “Meclis’in iradesinde. Top bizden çıktı” dedi ve şöyle devam etti:
“Bizim gruptaki arkadaşlarımız, milletvekillerimiz konuyu tartışıyorlar, inceliyorlar. Onlar değerlendirip komisyona gönderecekler. Mart ayında neticelenir diye düşünüyorum.”
Ancak edindiğimiz bilgilere göre, konunun neden uzadığı ile ilgili, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda EYT görüşmesine katılanların da net bir bilgisi yok. Dikkat çeken ise, Meclis’te halihazırda EYT ile ilgili bir gelişmenin olmamasını belirtmeleri…
EYT’LİLER İLK MAAŞINI NE ZAMAN ALACAK?
Peki EYT’liler ilk maaşlarını ne zaman alacak?
AKP Grup Başkanvekili Akbaşoğlu, iki gün önce yaptığı bir açıklamada “EYT'liler mart ayında maaşlarını alacak” dedi.
EMEKLİ AYLIĞI NASIL HASAPLANIR?
SGK'nın emekli aylık hesaplama uygulamasına https://uyg.sgk.gov.tr/AylikHesap/ adresinden girilebiliyor.
Buradaki bilgiler doldurulduktan sonra hesaplama adımları takip edilerek yaklaşık olarak alınabilecek aylık ortaya çıkıyor.
