Dünya'nın dönüş hızı yavaşladıkça, dünya saati değişecek mi?

Kutup buzullarının erimesi gezegenimizin dönüş hızını etkiler, hız yavaşlar ve günler normalde olduğundan biraz daha uzun olur.

İklim değişikliği söz konusu olduğunda, her şey an meselesi; artan sıcaklıklar, değişen hava düzenleri, hayvan göçü ve bitkilerin çoğalması gibi yollarla gezegenimizin birçok yönünü etkiliyor.

Yeni bir çalışma, iklim değişikliğinin aynı zamanda zamanı nasıl ölçtüğümüzü etkileyen, yeterince takdir edilmeyen bir etkisi olduğunu öne sürüyor.

Kutuplardaki buzullar eridikçe deniz seviyesinin yükselmesi, Dünya'nın dönüşünü çok az da olsa yavaşlatır.

DÜNYANIN HAREKETİNİN YAVAŞLAMASI

Nature dergisinde bu fenomeni anlatan bir makalenin yazarı olan Scripps Oşinografi Enstitüsü'nden Profesör Duncan Agnew, "Buz üzerinde dönen bir patenci hayal edin" diyor.

Duncan, Doğa Tarihi Bilim Müzesi Araştırmaları tarafından yayınlanan bir raporda şöyle devam ediyor: "Kollarını kaldırırlarsa dönüşleri daha yavaş olur, ancak vücutlarına getirirlerse hızlanırlar."

Araştırmacıya göre bu, Dünya dahil tüm dönen cisimler için geçerli olan bir prensip olan açısal momentumun korunumuna işaret ediyor.

Sonuç şu: "Kutup buzu eridikçe, su tüm okyanusa yayılır ve kayakçıların kollarını açtığında yarattığı etkinin aynısına neden olur; Dünya yavaşlar. Daha hızlı erime, Dünyanın daha hızlı yavaşlamasına neden olur. Bu, son birkaç yılda görülen ivmenin tam tersidir".

Neden günler hep aynı uzunlukta değil?

Dünya'yı küre olarak düşünsek de, aslında tam bir küre değildir. Daha doğru bir şekilde ifade etmek gerekirse, ekvatorda şişen ve kutuplara doğru basıklaşan bir küre olan basık sferoid olarak adlandırılır.

Sonuç olarak, bir döngünün tamamlanması 24 saatten fazla veya az sürebilir. Bu farklılıklar, kıtaların geri tepmesinden sismik aktiviteye kadar birçok farklı nedenden kaynaklanmaktadır.

Örneğin, 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunami olayı, gezegenimizin ekvatorda biraz daha az şişmesine neden oldu ve dönüşünü saniyenin yaklaşık üç milyonda biri kadar hızlandırdı.

Daha önemli etkiler, yerçekiminin Dünya'nın şeklini bozduğu Güneş ve Ay'dan kaynaklanmaktadır. Okyanusları çekmesinin de bir etkisi var; gelgit sürtünmesi olarak bilinen ve gezegeni yavaşlatan bir sürece neden oluyor.

Milyonlarca yıl boyunca bu durum genellikle Dünya'nın dönüşünü yavaşlattı, ancak son birkaç on yılda gezegenimizin dönüş hızında artış yaşandı. Kaydedilmiş tarihteki en kısa gün, 29 Haziran 2022'de 1,59 milisaniye kısaltılarak 24 saatten az olmuştur.

Bu, son birkaç on yılda meydana gelen birkaç kısa günden sadece biri. Araştırmalar, bu durumun Dünya'nın çekirdeğinin yüzeye göre daha yavaş dönmesinden kaynaklandığını gösteriyor. Bu da, momentumun korunması için gezegenin katı kabuğunun daha hızlı dönmesi gerektiği anlamına gelir. Her ne kadar bu farkı fark etmek zor olsa da, dünya çapındaki bilgisayarlar için büyüyen bir sorundur.

ZAMAN GÖRECELİDİR

Nispeten yakın zamana kadar, zamanlama doğrudan Dünya'nın dönüşüyle ilişkilendiriliyordu. Bilim insanları, bir saniyeyi belirlemek için, Dünya'nın bir dönüşünü tamamlaması için geçen süreyi günlük saniye sayısına, yani 86,400 saniyeye bölerek hesapladılar.

Ancak 1950'lerde atom saatlerinin geliştirilmesi, sezyum atomlarının değişen durumuna bağlı olarak saniyenin yeniden tanımlanmasına yol açtı. Dünyanın dönüşünün aksine, bu saatler son derece istikrarlı ve en iyileri 10 milyon yıl boyunca yalnızca bir saniye kaybeder.

Uluslararası Atom Saati 1958'de tanıtıldığında, Dünya'nın dönüşüyle bağlantıyı sürdürmek için Evrensel Saat'e bağlandı. Ancak bu bağlantıyı sürdürmek, her iki zamanlama yöntemini de tekrar rayına oturtmak için yıllar içinde 27 artık saniyenin eklenmesini gerektirdi.

Artık saniyeleri fark etmesek de, bunları eklemenin kolay bir yolu olmadığından, zamana dayalı sistemler için bunlar bir sorundur.

2015'te bir artık saniyenin eklenmesinin, Twitter ve Android işletim sisteminin bozulmasına ve ayrıca bir dizi İnternet ağında kesintiye yol açtığı söyleniyor.

Ancak Dünya hızlandıkça daha büyük bir sorun ortaya çıkıyor ve artık gün uzunluğu kısaldıkça, onu Uluslararası Atom Saati ile hizalamak için Evrensel Zaman'dan bir saniyenin çıkarılması gerekecek.

"Nature" dergisi tarafından yayınlanan araştırma makalesi, bilim adamlarının ve mühendislerin beklemediği bir şekilde, 2029 yılına kadar muhtemelen olumsuz bir saniyeye ihtiyaç duyulacağını gösterdiğinden, bu benzeri görülmemiş bir sorundur.

Sonuç, şu anda 2035 için önerilen, artık saniyeleri tamamen ortadan kaldıran ve atom zamanı ile evrensel zamanın yavaşça birbirinden uzaklaşmasına izin veren hızlı plan planları olabilir.