Dolarda günlük alım limitinin düşürülmesi ne anlama geliyor? Al Ain Türkçe Özel!
Ticari kurumsal müşterilerin 5 milyon dolar olan günlük döviz alım limiti, 2,5 milyon dolara düşürüldü. Yurtdışı para transferine de yüzde 5 komisyon getirildi. Ekonomist Prof.Dr. Haluk Levent Al Ain Türkçe'ye önemli açıklamalarda bulundu.
Dolar/TL’de 19 seviyesinin aşılması ve verilerin kurumsal müşterilerin döviz talebinin artığını göstermesinin ardından bankalara sözlü olarak dövizde yeni günlük alım limiti tanımlandı.
Ekonomi gazetesinin bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye göre, kurumsal müşteriler günlük 5 milyon dolar değil, artık 2.5 milyon dolar alım yapabilecek.
YURTDIŞI TRANSFERE YÜZDE 5 KOMİSYON GETİRİLDİ
Son dönemde ise Merkez Bankası yurtdışına para transferi işlemlerini daha sıkı takip ederken, geçtiğimiz haftalarda bankalara 1 milyar liraya yakın yüzde 5 ek ücret tahsis etti.
Bankacılık kaynakları geçen hafta da Merkez Bankası’nın sözlü olarak yurtiçi yerleşiklerin yurtdışı para transferi işlemlerinden yüzde 5 masraf alınması talimatı verdiğini ileri sürdü.
Bilindiği gibi 50 bin dolar üzeri yurtdışı para transferlerinde de belgelendirme ve bildirim zorunluluğu var. Bankacılık sektörü kaynakları 500 dolarlık bir transfer için bile belge, fatura istediklerini ifade ediyor.
Ekonomist Prof.Dr. Haluk Levent Al Ain Türkçe'den Tuğba Yıldırım'ın sorularını yanıtladı.
Dolarda günlük alım limitinin düşürülmesini nasıl yorumluyorsunuz?
Döviz sıkışıklığı son derece yükselmiş durumda. Adım adım önlemlerin geldiğini görüyoruz. Döviz sıkışıklığının nedeni; cari açıklığın rekor kırmış olduğundan kaynaklanıyor. Bu da uygulanan Türkiye ekonomi modeli adı altında ucube sistemden kaynaklanıyor. 1970'lerden kalma bir zihniyetin bir ürünü olabilecek bir modeli gelip Türkiye gibi ülkeye bugün 21.yüzyılın ekonomik koşullarında varlık göstermeye çalışan bir ülkeye uyarladığınız zaman, bu normal karşılanması gereken bir şey. Büyük bir döviz açığı var. Bunun ana kaynağı cari açıktır. Ama onun dışında da çok sayıda etmen dövize olan talebi artırıyor. Dövize olan talep arttığı zaman, karşılayacak döviz girişi olmayınca o talebi düşürmek için önlem alınmaya çalışılıyor. O zamanda genel iktisadi işleyişe uygun olmayan gündelik önlemler çıkıyor.
Yurtdışı para transferine de yüzde 5 komisyon getirildi. Bu konuda görüşünüz nedir?
Döviz çıkışını sınırlandırmaya çalışıyorlar. Bir yandan döviz talebini düşürmeye çalışıyorlar bir yandan da ülkeden döviz çıkışını zorlaştırmaya çabalıyorlar. Büyük ihtimale hükümet panik. Panik olmasının nedeni ise; ülkede var olan döviz temelli varlıkların ülke dışına kaçma eğilimi taşıdığını ve bunun da ülke ekonomisinde bütün dengeleri bozacağına dair işaret aldığını ve bunu zorlaştırmaya çalışıldığı düşünülüyor. Amaca hizmet edecek bir şey değil, tam tersine sorunu büyütecek bir önlem.
Kontrollü kurun piyasalara etkisi ne olur?
Zaten ikili bir kur oluşmuş durumda. Resmi kur, serbest piyasa kur var ve bunun arasındaki makas normal olarak kabul edebilecek sınırların üstünde. Üçüncü bir kur getiriliyor, bu da ancak serbest döviz kuru rejiminin değil de, sabit kura yakın bir rejimi uygulayan ülkelerde görülebilecek bir şey. En az üç tane kur var ortada.
Seçimlere kadar dolar kurunda yükselme bekleniyor mu, Seçim sonuçları dolar kurunu nasıl etkiler?
Kestirmek zor diyebilirim. İki ihtimal var. Seçimi ya Cumhur ittifakı kazanacak ve bu iktisat politikaları devam edecek kur da kopacak. Muhalefet kazanırsa, iki tane seçenek var önümüzde diyebilirim. Eğer beklendiği kadar bir hasarla karşılaşırlarsa, buna ilişkin önlemlerde kuru bir parça tutabilirler. Şu anda enflasyonun gerçekten ne olduğunu tam olarak kestiremiyoruz. Sonuç itibarıyle bir problem var. Olması gereken denge noktasının nerede olduğunu kestirmek bu anlamda zorlaşır. Fakat kurun kısa dönem içerisindeki seviyesini belirlemek açısından beklentiler çok önemli. Dolayısıyla eğer muhalefet seçimi kazanırsa; TL değer kazanacak.
