Doç. Dr. Oğultürk yanıtladı: Çin’deki liderler zirvesinin çıktıları neler olacak? Al Ain Türkçe Özel
Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi’nde “çok kutupluluğun” vurgulandığını belirten Doç. Dr. Cem Oğultürk, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin görüşmesine ilişkin de konuştu.
Çin'in ev sahipliği yaptığı Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi; Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, Hindistan, Pakistan, İran, Belarus ve gözlemci üye Moğolistan'ın liderlerinin katılımıyla bugün başladı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in davetiyle Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı zirvede toplantıya üye, gözlemci üye, diyalog ortağı, konuk 20'den fazla ülke lideri ile 10'dan fazla uluslararası örgütün yöneticileri yer aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve öncesi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü. Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Ukrayna’ya ilişkin teşekkürlerini sundu, Erdoğan ise Putin'e "Sizleri en yakın zamanda ülkemize bekliyoruz” dedi.
Peki zirvede hangi mesajların verilmesi bekleniyor, çıktıları neler olacak? İstanbul Aydın Üniversitesi Afrika Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. M. Cem Oğultürk, zirveye ilişkin değerlendirmelerini Al Ain Türkçe ile paylaştı.
“Yeni küresel düzenin” vurgulandığı bir zirve gerçekleşiyor”
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in verdiği mesajları hatırlatarak sözlerine başlayan Oğultürk, “Şi Cinping’in uluslararası ilişkilerin demokratikleşmesini, “hegemonluk ve güç siyasetine” karşı durulmasını ve gelişmekte olan ülkelerin temsiline öncelik verilmesini savunduğunu görüyoruz. Yeni küresel düzen ve çok kutupluluğun vurgulandığı bir zirve gerçekleşiyor” dedi.
Toplantıda öne çıkan başlıklara değinen Oğultürk, “Ekonomik iş birliği elbette önemli bir zemin ancak güvenlik konularının da toplantıda ön plana çıktığını görüyoruz özellikle Hindistan başbakanı Modi’nin örgüt içindeki pozisyonunu “Güvenlik, Bağlantı, Fırsat” (S, C, O) üçlüsüyle özetlemesi dikkat çekici” ifadelerini kullandı.
Putin-Erdoğan görüşmesi
Oğultürk, Putin ile Erdoğan arasındaki görüşmeye de değindi. “Putin ile Erdoğan’ın görüşmesinde Putin’in Türkiye’nin Ukrayna yaşanan savaşta göstermiş olduğu barış çabalarına özel vurgu var” diyen Oğultürk, şunları söyledi:
“Erdoğan ise çeşitli sınamalardan geçse de bunların iki ülkenin ilişkilerine derinden etki etmeden ilerlediğini belirtiyor ve Rusya devlet başkanı Putin‘i Türkiye’ye davet etti. Putin’in de Türkiye’ye özel bir rol biçtiği anlaşılıyor”
Doç. Dr. Cem Oğultürk
Oğultürk şunları kaydetti:
““Çok Kutuplu Dünya” söylemiyle Batı merkezli sisteme meydan okuyan bir düzen yaratma isteğinin dile getirildiği, finans ve ekonomide ortak yapılar kurularak örgüte ait bir banka, ortak tahviller, alternatif ödeme sistemleri ile ekonomik bağımsızlığın güçlendirilmesi, orta güvenlik ve terörle mücadele kapsamında örgütün yetkinliğinin artırılması ve kalkınmayla birlikte yürütülmesi gibi konular masaya yatırılacak.
Ayrıca Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşında arabulucu rolünün sürmesine ve bölgesel barışa sağladığı katkısına verilen öneme vurgu yapılması, Hindistan’ın dengeli yaklaşımı ile hem Batı’dan bağımsız ama aynı zamanda Çin ve Rusya ile yakın ilişkileri koruyan denge politikası ile Çin’in Gelişim Modelinin Altyapı, eğitim, yardımcı krediler ve kurumlar yoluyla SCO içinde Çin etkisini artırması konuları ön plana çıktığı söylenebilir”
