Naki Bakır yazdı: Dış ticaret açığı en çok hangi alandan verildi?
Dış ticaret açığı verilerine ilişkin bir inceleme yazısı kaleme alan Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır, aylık dış ticaret açığının 4,8 milyar doları enerji ürünleri ve parasal olmayan altında gerçekleştiğini kaydetti.
Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır, “Son 9 ayın en yüksek aylık dış ticaret açığı” başlıklı yazısında Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dış ticaret açığına ilişkin verilerini kaleme aldı. Yazısında, verileri detaylıca inceleyen Bakır, “Uygulanmakta olan ekonomik programın enflasyondan sonra ikinci temel mücadele alanı olan cari işlemler açığı için öncü gösterge niteliğindeki dış ticaret açığında yılın ilk çeyreğinde kaydedilen belirgin iyileşme trendi, nisan ayında devam etmedi” dedi.
Bakır, “TL’de değerlenme devam ederken nisan ayında ithalat ihracata göre daha hızlı arttı ve 9,9 milyon dolarla son 9 ayın en yüksek dış ticaret açığı verildi. Yıllık dış ticaret açığı da sürekli küçüldüğü sekiz ayın ardında nisanda yeniden büyümeye geçerek 93 milyar dolara yükseldi” ifadelerini kullandı.
Bakır’ın yazısından öne çıkanlar şu şekilde:
İLK DÖRT AYDA AÇIKTA REKOR KÜÇÜLME
“Dış ticaret tablosu yılın ilk çeyreğinde süreğen bir iyileşme kaydetmiş, üç aylık ihracat 63 milyar 603 milyon dolara ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 daha yüksek gerçekleşmiş, aynı dönemde ithalat ise yüzde 12,8 daralarak 83 milyar 945 milyon dolara, dış ticaret açığı da yüzde 41,5 küçülerek 20 milyar 343 milyon dolara gerilemişti. Nisan ayında yaşanan tersine gelişme ile ilk dört ay itibarıyla ihracattaki kümülatif artış yüzde 2,7’ye, ithalattaki azalış yüzde 9’a, dış ticaret açığındaki kapanma oranı da yüzde 30,5’e geriledi.
Bu yıl ocak-nisan döneminde 82 milyar 839 milyon dolarlık ihracata karşılık 113 milyar 81 milyon dolarlık ithalat yapıldı, dört aylık açık 30 milyar 243 milyon dolar oldu. Ancak nisandaki aleyhte seyre rağmen, geçen yılın ilk dört ayı itibarıyla yüzde 64,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yıl aynı dönemde yüzde 73,3’le daha yüksek düzeyde gerçekleşti. İlk dört aylık dönemlere göre dış ticaret hacmi yüzde 4,4 daralarak 195 milyar 920 milyon dolara geriledi.
Mart 2024 itibarıyla son bir yılda toplam ihracat 257,6 milyar dolar olurken, yıllık ithalat 349,5 milyar dolarla son 18 aylık dönemin, özellikle son sekiz ayında sürekli küçülen yıllık dış ticaret açığı da 91,9 milyar dolarla son 19 ayın en düşük düzeyini görmüştü. Nisandaki aylık gelişmelerle yıllık ihracat 257,6 milyar dolarla mart sonundaki düzeyinde kalırken, yıllık ithalat 350,6 milyar dolara, yıllık dış ticaret açığı da 93 milyar dolar çıktı. Böylece yıllık açıkta 8 aydır kesintisiz biçimde devam eden küçülme süreci, nisanda tersine döndü.
Geçen yıl nisan sonunda 120,4 milyar dolar olan yıllık bazda dış ticaret açığı, mayısta 122,2 milyar dolarla tarihi zirveyi görmüş, haziranda 119,3 milyar, temmuzda 121,1 milyar dolar olmuş, izleyen dönemde ise sürekli küçülen bir seyir izlemişti. 2023’ü 106,3 milyar dolarla kapayan yıllık açık, bu yıl ocak sonunda 98,3 milyar dolarla 15 ay sonra yeniden 100 milyar doların altını görmüş, devam eden küçülme sürecinde mart sonunda 91,9 milyar dolara kadar inerek son 19 ayın en düşük düzeyine gelmişti.
AYLIK AÇIĞIN YARISI ENERJİ VE ALTINDAN
Türkiye’nin, enerji ürünleri ve parasal olmayan altında gerçekleştirdiği ihracat nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 55,8’lik bir artışla 1 milyar 963 milyon dolar, ithalatı ise yüzde 10,3 artışla 6 milyar 763 milyon dolar oldu.
Böylece aylık dış ticaret açığının 4,8 milyar milyon doları bu iki alandan geldi. Enerji ve altındaki açık geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,4 küçülmesine karşın, nisandaki aylık toplam dış ticaret açığının yaklaşık yarısını oluşturdu. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın dışındaki aylık ihracat yüzde 3,9 azalarak 17 milyar 985 milyon dolara gerilerken, bu kalemler hariç ithalat ise yüzde 2,3 artarak 22 milyar 354 milyon dolara yükseldi.
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,5 küçülerek 39 milyar 645 milyon dolar oldu. Söz konusu açık ilk çeyreklere göre yüzde 20,5 küçülmüştü. Enerji ve altın hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı nisan ayları itibarıyla yüzde 82,3’ten yüzde 77,4’e geriledi”
