Dijital medya uzmanından çocuklar için güvenli ekran kullanımı rehberi
İnternette zararlı içeriklerden etkilenen gelişim dönemindeki çocukları korumak ebeveynlere düşüyor.
Çizgi filmlerden programlara, oyunlardan oyun videolarına kadar birçok içerik çocuklara televizyon kanalları, akıllı telefon ve bilgisayarlar aracılığıyla sunuluyor. Bu durumda, ebeveynlerin çocuklarına sunulan içerik ve oyunların zararlı olup olmadığını nasıl anlayacağı, çocuğu nasıl koruyacağı ve ekran kullanımını nasıl daha faydalı hale getireceği soruları ön plana çıkıyor.
Konuyla ilgili TRT Çocuk Dijital Medya Uzmanı Fadime Güzelçoban, zararlı içeriklerden çocukları koruma ve faydalı ekran kullanımı üzerine bilgiler verdi. Oyunun çocukların gelişiminde büyük rol oynadığını belirten Güzelçoban, doğru oyun ve oyuncak seçiminin, çocukların hayatı aktif bir şekilde keşfetmesine, sosyal etkileşim kurmalarına ve kendilerini geliştirmelerine olanak sağladığını söyledi.
Güzelçoban, çocukların dijital oyun ve oyuncaklarla gelişim sürecini de değerlendirerek, ebeveynlere sakıncalı oyunları tespit etme konusunda önerilerde bulundu. Zararlı içeriklerin önlenmesi konusunda ebeveynlerin özellikle çocuklarının yanında olması gerektiğini belirtti.
Doğru ekran yönetiminin önemine de dikkat çeken Güzelçoban, çocukların ekran kullanım süresi için dünya genelinde kabul görmüş standartları anlattı. Bu standartlara göre 18 ayın altındaki çocukların ekranla tanıştırılmaması, 18-24 ay arasında ise ekranın sadece ebeveyn ile birlikte iletişim amaçlı kullanılması gerektiğini söyledi. Güzelçoban, ayrıca, kontrolsüz ekran kullanımının çocuklarda obezite, uyku bozukluğu, huzursuzluk ve iletişim problemlerine yol açabileceğini ekledi.
Ekran kullanım süresinin aşılması durumunda çocukların ekran bağımlılığına sürüklenebileceğini belirten Güzelçoban, bu durumun çocukların dil, bilişsel, sosyal-duygusal ve fiziksel gelişim alanlarında durağanlık, gerileme gibi problemlere yol açabileceğini vurguladı.
Fadime Güzelçoban, çocuklar için faydalı olabilecek oyun türlerini de açıkladı. Çocukların ilgi alanlarına ve gelişimlerine uygun oyunları seçmeleri gerektiğini belirterek, ebeveynlerin, oyunların yaş uyarısını ve içerik detaylarını dikkate alması gerektiğini ifade etti.
TRT Çocuk Dijital Medya Uzmanı Fadime Güzelçoban, ebeveynlerin çocuklarının dijital dünyadaki ekran kullanımını nasıl daha güvenli ve faydalı hale getirebilecekleri hakkında bilgiler verdi. Çocuklar için gelişim dönemlerine uygun ve etkin bir şekilde kullanılması gereken ekran süresinin standartlarını anlatan Güzelçoban, ebeveynlerin çocuklarının oyun ve içerik seçiminde rol alması gerektiğini vurguladı.
Dijital medya uzmanı, çocuklar için zararlı olabilecek içeriklerin özellikle aksiyon, dövüş, simülasyon, rol yapma, hayatta kalma, öldürme, korku, savaş, ve şiddet içeren oyunları kapsadığını belirtti. Güzelçoban, çocukların bu tür oyunları oynamadan önce ebeveynleri tarafından bu oyunların potansiyel zararları hakkında bilgilendirilmesi gerektiğini söyledi.
Güzelçoban, ayrıca çocuklarının ilgi ve yeteneklerine göre oyun seçiminde ebeveynlerin aktif rol alması gerektiğini söyledi. Örneğin, çocukların teknoloji, sanat, bulmaca, bilmece, mantık, strateji, spor, doğa gibi alanlarda ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitici oyunları seçmeleri tavsiye ediliyor.
Dijital dünyada güvenli ve etkin ekran kullanımı hakkında konuşan Güzelçoban, ekran sürelerinin sınırlı olması gerektiğine dikkat çekti. "Çocukların ekran kullanım süresi, uyku, fiziksel aktivite, oyun ve diğer ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde dengeli olmalıdır" diyen Güzelçoban, ayrıca çocukların kendilerine ait bir cihazla ilişkisinin, bir yetişkinden ödünç aldığı cihazdan çok farklı olduğunu ve bu yüzden ebeveynlerin bu konuda dikkatli olmaları gerektiğini belirtti.
Güzelçoban, ayrıca ebeveynlerin oyunların zararlarını anlamak ve çocuklarına açıklamak için oyunların yaş gruplarının anlamlarını bilmesi gerektiğini belirtti. "Güvenilir oyun platformları ve uygulama mağazaları, oyunların hangi yaş gruplarına uygun olduğu ve içerikleri hakkında bilgi verir, bu bilgilere dikkat edilmelidir" dedi.
Son olarak, Güzelçoban, çocukların ekran süresini aşmalarının dil, bilişsel, sosyal-duygusal ve fiziksel gelişim alanlarında durağanlık ve gerileme gibi problemlere yol açabileceğini, hatta yaşam becerilerinde zayıflığa neden olabileceğini belirtti. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarının ekran sürelerini kontrol altında tutmaları ve gerekli olduğunda müdahale etmeleri gerektiğini vurguladı.
