Deprem, bölgedeki seçmenin tutumunu nasıl etkileyecek? Al Ain Türkçe özel

MAK Araştırma Başkanı Mehmet Ali Kulat ve Siyaset Bilimci Nezih Onur Kuru, deprem bölgelerindeki seçmen tutumunu Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.

MAK Araştırma Başkanı Mehmet Ali Kulak ve Siyaset Bilimci Nezih Onur Kuru, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremlerin yarattığı yıkımın bölge seçmeninin tutumunu ne yönde etkileyeceğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Kulat, deprem ve savaş gibi büyük değişimlerin seçmen tutumunda değişikliklere sebep olduğunu belirterek, “Her ay araştırma yapan bir firma olarak seçmenin tutumunun yüzde 04-08 arasında değiştiğini gözlemleyebiliyoruz” dedi.

“AK PARTİ’NİN KALESİ OLAN BİR BÖLGE”

Depremden etkilenen illerde de özel bir durumun söz konusu olduğunu ve bölgenin AK Parti ve Cumhur İttifakı’nın ‘kalesi’ olarak nitelendirilebileceğini belirten Kulat, “Deprem bölgelerinde Cumhur İttifakı’nın oy oranı yüzde 70lere varıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmalarında ağır ifadeler kullanmasının sebebi de buradaki seçmenin başka bir sağ partiye kaymasını engellemek istemesinden kaynaklanıyor” diye konuştu.

Erdoğan’ın 1 yıl içinde depremzedelere evlerinin verileceği yönündeki vaadinin seçmen üzerinde olumlu bir etki yaratabileceğini ifade ederek “Depremzedeler yıkılan evlerine yeniden kavuşmak istiyor. Evleri insanların en önemli güvenceleri. Bu vaadin artı ya da eksi yönde bir etkisi mutlaka olacaktır. Bunun ne yönde etki vereceğini ise muhalefetin tutumu belirleyecek. Muhalefetin daha somut ifadeler kullanması gerekiyor. Eğer Millet İttifakı, kaynaklarını açıklayarak evlerin inşası konusunda vaat verirse bu muhalefetin lehine döner” dedi.

“MUHALEFETİN DAHA ETKİLİ BİR DİL KULLANMASI GEREK”

Kulat, AK Parti iktidarının depremzedelere güven verme politikası izlediğini söyledi. Kulat, “Muhalefetin de bu noktada somut şekilde umutlar vermesi gerek. Etkili bir dil kullanmaları gerek. Muhalefetin seçimin nasıl yapılacağına ilişkin de öneri sunması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Bölgedeki seçmenin seçimlerde nasıl oy kullanacağına da açıklık getiren Kulat, şunları söyledi:

“Daha önce doğu ve güneydoğuda taşımalı oy sistemi kullanıldı. Aynı şekilde depremden etkilenen illerde de bu sistem kullanılabilir.

Göç eden seçmenlerin ise e-Devlet’ten ikametgahlarını değiştirmeleri gerekiyor. Bu nakil işleminin kolaylaştırılması gerekiyor. Deprem bölgelerinde de seçim tarihine kadar sandık kurulabilir ancak muhalefet yeterli sayıda müşahit bulundurmalı”

“MERKEZİ İKTİDARIN SORUMLULUĞU ‘BÜYÜK FELAKET’ ALGISIYLA AZALDI”

Siyaset Bilimci Nezih Onur Kuru ise depremin büyüklüğünün ve şartlarının depremin ‘insani kapasiteyi aşan bir afet’ olarak algılanmasına yol açtığını söyledi. Kuru, “7.7 ve 7.6 şiddetinde iki büyük depremin art arda yaşanması, 11 ile yayılan kalabalık nüfuslu 100 bin km2’lik geniş bir bölgede yüzeye yakın ve etkisi çok güçlü bir şekilde gerçekleşmesi, kış şartlarından ötürü yardımların hızlıca bölgeye götürülememesi gibi koşullar, depremin öncelikle doğa/Tanrı ile ilişkilendirilen, insani kapasiteyi aşan bir doğal afet, bir büyük felaket olarak algılanmasına yol açtı.

İktidar medyasında tekrarlanan “asrın felaketi” vurgusu eleştirilse de bu söylemin denk düştüğü bir reel zemin olduğundan söz edebiliriz. Büyük felaket algısıyla birlikte merkezi iktidarın sorumluluğu azalırken, yerel yönetimlerin, müteahhitlerin rant ilişkilerinden kaynaklı ihmallerden ötürü suçlandığını da gözlemledik” ifadelerini kullandı.

“Hem büyük felaket algısı hem de yerel aktörlerin suçlanması iktidarın sorumluluğunu azaltmış oldu” diyen Kuru, “Ayrıca deprem sonrasında ortaya çıkan geniş toplumsal dayanışma ve uluslararası yardımlar, “Türkiye Tek Yürek” gibi 7 milyon vatandaşın katkıda bulunduğu büyük kampanyalar da “milli birlik ve beraberlik” havasının kutuplaşmış Erdoğan karşıtları haricinde yaygınlaşmasıyla sonuçlandı” diye konuştu.

Kuru şunları kaydetti:

“İktidarın propaganda makinesi ve iktidar-muhalefet söylemleri arasında kutuplaşmanın yükselmesiyle birlikte ortaya çıkan tablonun ağırlığı böylece iktidar lehine absorbe edilmiş oldu.

Erdoğan 2022 ortalarından beri seçim ekonomisi stratejisiyle hareket ediyordu. İşsizlik %10 seviyesinde tutulurken, enflasyon düşme eğilimine girmiş, tüketici güven endeksi artmış, AK Parti %30’lardan %37’lere tırmanmış ve seçimlerde yeniden rekabetçi konuma gelmişti.

Depremden sonra yapılan tüketici güveni araştırmaları da yükseliş trendinin sürdüğünü gösteriyor. İktidar da hızlı bir şekilde konut projelerini duyurmuş vaziyette. Sonuç olarak iktidarın kısa vadede toparlandığını, kaybın önüne geçtiğini fakat orta ve uzun vadede sosyal ve ekonomik sonuçlarla yüzleşeceğini ifade etmek mümkün”

Deprem bölgesinde son seçimlerde ittifaklar şu oyu aldı.

KAHRAMANMARAŞ

2019 yerel seçimlerinde iktidar bloğunun Cumhur İttifakı adayı 67,20 oyla seçimi kazandığı Maraş'ta, Millet ittifakı yüzde 27.38 oy aldı.

2018 genel seçimlerinde Cumhur İttifakı yüzde 74, oy oranı elde ederken Millet İttifakı yüzde 20,9'da kaldı.

HATAY

Depremin en çok hasar verdiği illerden biri Hatay. 2019’daki belediye seçimlerini yüzde 55’lik oy oranıyla Millet İttifakı'nın kazandığı şehirde Cumhur İttifakı yüzde 42.81 oy oranına sahip oldu.

24 Haziran 2018 seçimlerindeki toplam ise şöyle şekillendi.

Cumhur İttifakı yüzde 50,6 oya ulaşırken Millet İttifakı'nın oy oranı ise yüzde 38'idi.

ŞANLIURFA

Şanlıurfa'da 2019 yerel seçimlerinde Cumhur İttifakı yüzde 60.81 oy alırken Millet İttifakı yüzde 36.35 oy almıştı. 24 Haziran 2018 seçimlerindeki tablo ise şöyle şekillendi.

Cumhur İttifakı şehirde yüzde 62 oy alırken Millet İttifakı yüzde 7'de kaldı.

MALATYA

Depremin yoğun hasar verdiği illerden biri de Malatya. 2019 yerel seçimlerinde Cumhur İttifakı yüzde 68.47 oy alırken, Millet İttifakı ise 23.3’te kaldı. Bölgede 2018 milletvekilliği seçimleriyse şöyle şekillendi.

Cumhur İttifakı'nın yüzde 70 oy oranına ulaştığı Malatya'da Millet İttifakı yüzde 22,5'te kaldı.

DİYARBAKIR

Depremin yıkıma yol açtığı Diyarbakır'da HDP 2019 seçimlerinde yüzde 62,9 oy alarak birinci parti olmuştu. AK Parti ise yüzde 30.99 oy almıştı. Seçimi kazanan HDP adayı Selçuk Mızraklı görevden alınarak yerine kayyum atanmıştı.

Haziran 2018 seçimlerindeki Diyarbakır'daki seçim tablo ise şöyle şekillendi.

Cumhur İttifakı'nın 22,9 oy aldığı şehirde Millet İttifakı'nın oy oranı ise yüzde 7.

ADIYAMAN

Depremin yıkıma neden olduğu illerden Adıyaman'da Cumhur İttifakı 53,2 oy alırken Millet İttifakı yüzde 28.12 oy aldı.

2018 milletvekilliği seçiminde Cumhur İttifakı'nın yüzde 64,2 oy aldığı şehirde Millet İttifakı yüzde 18,9 oy aldı.

ADANA

Depremin etkilediği illerden Adana'da, Millet İttifakı yüzde 55,6 oy alırken, Cumhur İttifakı yüzde 42.83 oy aldı.

24 Haziran 2018 milletvekilliği seçimlerinde ise Cumhur İttifakı yüzde 46,4 oy alırken Millet İttifakı yüzde 39,3'te kaldı.

OSMANİYE

Deprem'in yıkıma neden olduğu illerden biri olan Osmaniye'de 2019 yerel seçimlerinde Cumhur İttifakı 54.44 oy alırken Millet İttifakı 19.69 oy aldı.

24 Haziran 2018 milletvekilliği seçimlerinde ise Cumhur İttifakı yüzde 67,9 oy alırken Millet İttifakı yüzde 27,9'da kaldı.

KİLİS

Depremin yaşandığı illerden olan Kilis'te 2019 yerel seçimlerinde Ak Parti 47.26 oy alırken, MHP yüzde 32.58 oy aldı. İyi Parti ise 16.87 oyda kaldı.

24 Haziran 2018 seçimlerinde ise Cumhur İttifakı yüzde 71,2 oy oranına ulaştı. Millet İttifakı ise yüzde 26,1'de kaldı.

GAZİANTEP

Depremde büyük can kaybının yaşandığı Gaziantep'te belediye seçimlerinde Cumhur İttifakı yüzde 53.97 oy alırken, Millet İttifakı yüzde 16.44 oy aldı. Seçimlere giren DSP ise yüzde 26.20 oy oranına sahip oldu.

24 Haziran seçimlerinde Cumhur İttifakı yüzde 64,1 oy alırken Millet İttifakı yüzde 23'te kaldı.