New York Times: COP28 Zirvesi iklim konferansları tarihinde bir dönüm noktası

New York Times'ın yayımladığı haberde, bu ay Dubai'de düzenlenmesi beklenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP28'in tarihi öneminden bahsedildi.

Raporda, Birleşmiş Milletler'in 30 Kasım'da başlayacak iklim görüşmelerine ilişkin iki gerçeğin olduğu belirtildi. Birincisi gezegenin iklim felaketine doğru gitmesi, ikincisi ise hükümetlerin krizi önlemek için yavaş hareket etmesi.

Yaklaşık 200 ülkeden diplomatlar ve çok sayıda devlet ve hükümet başkanı, dünyayı tehlikeli biçimde ısıtan fosil yakıtlardan küresel geçişi hızlandıracak bir plan formüle etmek için bir araya gelecek.

Geçen yıl Mısır'ın Şarm El-Şeyh kentinde düzenlenen zirvede (COP27), ülkeler, yoksul ve savunmasız ülkelerin, sanayileşmiş ülkeler tarafından atmosfere pompalanan sera gazlarının daha da kötüleştirdiği iklim felaketleriyle yüzleşmelerine yardımcı olacak bir fon oluşturma konusunda anlaştılar. Ancak bu emisyonları azaltma konusunda kayda değer bir ilerleme kaydetmediler.

Bu yıl BAE, uluslararası iklim eylemini teşvik etme ve gezegeni ve insanlığı kurtarmak için çeşitli iklim zorlukları konusunda kararlı vaatler ve anlaşmalara varma yönündeki büyük hedeflerin ortasında iklim görüşmelerine ev sahipliği yapıyor.

Raporda yaklaşan COP28'den daha ayrıntılı olarak bahsedildi:

COP28 nedir?

COP, Taraflar Konferansı anlamına gelir; Burada “Taraflar”, 1992 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesini kabul eden 197 ülkeyi ifade ediyor. Bu anlaşmayı imzalayan ülkeler, “iklim sistemine tehlikeli insan müdahalesini” ele alma ve atmosfere sera gazı emisyon düzeylerini dengeleme sözü verdiler.

BM iklim organı, iklim değişikliğine ortaklaşa nasıl çözüm bulunacağını tartışmak üzere yılda bir kez bu hükümetlerle buluşuyor.

Konferans resmi olarak 30 Kasım - 12 Aralık 2023 tarihleri arasında Dubai'de gerçekleştirilecek. Toplantılar Expo City Dubai'de yapılacak ve etkinlik için iki ana yer olacak: Mavi Bölge ve Yeşil Bölge.

Mavi Bölge, resmi görüşmelerin yapılacağı ve dünya liderlerinin konuşacağı yer. Yeşil Bölge'ye erişim kolay olacak. Yeşil Bölge gençler, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, iş grupları ve diğerleri tarafından düzenlenen sergiler ve yan etkinlikler için bir mekan.

COP28'in hedefi nedir?

Bu zirveden çıkması beklenen en önemli 3 sonuç şu şekildedir:

İlk olarak, bu zirve, ülkelerin 2015 Paris Anlaşması'nda belirledikleri hedefe ulaşma yolundaki ilerlemelerini değerlendirmek için yapılan ilk resmi küresel değerlendirmeyi temsil ediyor. Bu hedef, sanayi öncesi döneme göre ortalama küresel sıcaklıklardaki artışı 1,5 santigrat derece ile sınırlama amacını taşıyor.

Bu değerlendirme, gezegenin şu anda 1,2 santigrat derece ısındığını ve emisyonların artmaya devam ettiğini göz önüne alarak, iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir dönemeci işaret ediyor. Bilim adamları, sıcaklık artışının devam etmesi durumunda şiddetli hava olayları, kuraklık, sıcaklık artışı ve deniz seviyesindeki yükselişle başa çıkmanın giderek zorlaşacağını belirtiyor.

Bu inceleme, ülkelerin iklim eylemi konusunda daha iddialı adımlar atmaları gerektiği konusunda temel oluşturabilir. Aktivistler, bu değerlendirmenin, küresel çapta daha etkili ve kapsamlı eylemlerin benimsenmesi için bir itici güç olacağını umuyor.

İkinci olarak, ülkelerin geçen yıl oluşturmayı kabul ettikleri 'Zarar ve Hasar' Fonu'nu tamamlamaları bekleniyor. Bu konuda üzerinde anlaşmaya varılması gereken temel konular arasında, fonun finansmanını kimin üstleneceği ve fonlara kimin erişebileceği bulunuyor.

Üçüncü olarak, zirveden çıkabilecek siyasi bir anlaşmaya varılması umuluyor. Ülkeler, muhtemelen temiz enerji kullanımına geçiş ve fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulması konusunda anlaşmaya varacaklar. Bu, iklim değişikliği ile mücadelede daha sürdürülebilir bir enerji geleceği için önemli bir adım olabilir.

COP28 Taraflar Konferansı Başkanlığı

Her yıl düzenlenen COP'un ev sahipliği yerleri, Birleşmiş Milletler tarafından kendi bölgelerinde (Afrika, Asya ve Pasifik, Doğu Avrupa, Latin Amerika ve Karayipler, Batı Avrupa) dönüşümlü olarak belirlenir.

Birleşik Arap Emirlikleri, konferansa ev sahipliği yapma teklifinde bulunurken, Asya-Pasifik grubundaki diğer ülkeler de destek verdi. Daha sonra BAE, Sanayi ve İleri Teknoloji Bakanı, BAE İklim Değişikliği Özel Temsilcisi Dr. Sultan bin Ahmed Al Jaber'i Birleşmiş Milletler Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı COP28 Başkanı olarak atamaya karar verdi.

COP28'e kimler katılacak?

BM iklim kurumuna göre, etkinliğe müzakereciler, gözlemciler, medya ve diğer katılımcılarla birlikte toplamda 36.000'den fazla delegenin katılması bekleniyor. COP28 Başkanlığı, etkinliklere yaklaşık 70.000 kişinin katılmasını beklediğini açıkladı.

Yüzlerce dünya lideri, aralarında Kral III. Charles ve Papa Francis'in de bulunduğu, etkinlikte yer alacaklarını belirtti.

Önceki COP’larda ne oldu?

İlk COP, 1995 yılında büyük bir grup ülkenin iklim anlaşmasını onaylamasının ardından Berlin'de düzenlendi. İklim anlaşması bir dönüm noktasıydı ve iki yıl sonra, bir küresel iklim anlaşması olan Kyoto Protokolü'nün yolunu açtı.

Ancak Kyoto Protokolü yalnızca zengin sanayileşmiş ülkelerin emisyonları sınırlamasını şart koşuyor. Ancak Çin, Hindistan ve Brezilya gibi gelişmekte olan başlıca ekonomiler de dahil olmak üzere gelişmekte olan ülkeler, gönüllü olarak emisyonları azaltmalı.

ABD Senatosu ve Başkan George W. Bush oybirliğiyle buna karşı çıktı ve iklim değişikliğiyle mücadelede hangi ülkelerin en büyük sorumluluğu taşıdığı konusunda yaklaşık yirmi yıldır süren tartışmayı başlattı.

2014 yılında ABD ve Çin, küresel ısınmaya yönelik adımlar atmayı kabul ederek çıkmazdan kurtuldu. Bu, bir yıl sonra yaklaşık 200 ülkenin çığır açan Paris iklim anlaşmasını imzalamasına yardımcı oldu. Zengin ve fakir ülkeler ilk defa, farklı hızlarda da olsa iklim değişikliğiyle mücadele konusunda harekete geçme konusunda anlaştılar.

ABD, Başkan Donald Trump döneminde Paris Anlaşması'ndan çekilmiş, ancak Başkan Joe Biden döneminde yeniden anlaşmaya katıldı.

Liderler Paris'te büyük vaatlerde bulunsa da ülkeler iklim değişikliğinin en kötü etkilerini ortadan kaldırmak için yeterli önlem almadı.

Bilim insanları, aktivistler ve birçok dünya lideri, ülkeler emisyonları azaltma planlarını uygulamaya başlasa bile fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılması için bu yıl daha fazla taahhüt verilmesi gerektiği konusunda hemfikir.