COP28’de İklim tarihi yeniden yazılıyor..İşte taahhütlerin tüm detayları
Birleşik Arap Emirlikleri'nde düzenlenen İklim Değişikliği Sözleşmesi Tarafları Konferansı'nın 28.Zirvesinde iklim tarihi yeniden yazılıyor. COP28, iklim konferansları tarihinde istisnai bir zirve sayılır.
Taraflar Konferansı Başkanlığı tarafından yayınlanan tüm uluslararası taahhütler ve bildirgeler, BAE'nin bu konferansta gerçekleştirmek istediği başarı sürecini yansıtıyor. COP28 Konferansı Başkanı Dr. Sultan Al Jaber, konferansı "Taraflar Konferanslarının tarihinde belirleyici ve kilometre taşı" olarak niteledi.
Şu ana kadar Taraflar İklim Konferansı'nda gezegenin çevre ve iklim çıkarlarını ilgilendiren en önemli iklim başarıları ve geleceğe yönelik taahhütler arasında şunlar yer alıyor:
BAE’nin finansman Mekanizmaları Geliştirme Ve Küresel İklim Eylemini Hızlandırma Deklarasyonu
COP28 Başkanlığı, konferansın Paris hedeflerinin uygulanmasındaki ilerlemeyi değerlendirmek için küresel sonuçların bağlamında Küresel İklim Finansmanı Çerçevesine ilişkin BAE COP28 Bildirgesi"ni başlattı. Bunun amacı, küresel sıcaklığın 1,5 santigrat dereceyi aşmasını önleme çabalarını sürdürmektir.
Konferans Başkanı DR. Sultan Al Jaber, iklim finansmanının herkes için kolay şartlarda veya uygun maliyetli olmadığını, bunun da Güney'deki ülkelerde yaşamları ve geçim kaynaklarını etkilediğini söyledi.
Konferansı Başkanı Dr. Sultan Al Jaber, bu deklarasyonun, iklim değişikliğinin yansımalarını azaltmak ve iklim finansmanının herkes için kolay şartlarda ve uygun maliyetle sağlanmasını sağlamak amacıyla iklim finansmanını artırmaya yönelik kapsamlı bir yaklaşım sunduğunu açıkladı. Taraflar Konferansı Başkanlığı'nın da belirttiği gibi deklarasyon, Kuzey ve Güney ülkeleri arasında güvenin inşasına katkıda bulunacaktır.
BAE, COP28 sırasında stratejik girişimlerinin bir parçası olarak en büyük iklim finansmanı fonu olan ‘’Alterra’’ Yatırım Fonu'nun kurulduğunu duyurdu.
BAE, 2030 yılına kadar özel sektör yatırımlarında yaklaşık 920 milyar dirhem (250 milyar dolar) toplamak ve teşvik etmek için fona 110 milyar dirhem (30 milyar dolar) sağlayacağını açıkladı.
‘’Alterra’’ Fonu, yatırımları küresel olarak, özellikle de Güney ülkelerindeki iklim çözümlerini desteklemeye yönlendirmek için hükümet ve özel sektörden gelen fonları toplayacak.
BAE ayrıca, gelişmekte olan ülkelerde iklim direncini güçlendirmek amacıyla Uluslararası Para Fonu'nun "Dayanıklılık ve Sürdürülebilirlik Fonu"na 735 milyon dirhem (200 milyon $) sağlamayı taahhüt etti.Buna ek olarak BAE, Afrika'daki temiz enerji projelerini teşvik etmek için bu yılda 16,5 milyar dirhem (4,5 milyar dolar) sağlama taahhüdünde bulundu.
BAE ayrıca Küresel İklim Finansmanı Merkezi'ni kurdu. Merkez, özel sektöre odaklanan bir araştırma merkezidir ve araştırmaları, bölgesel ve küresel düzeyde düşük emisyonlu ve hızlı büyüyen yatırımları teşvik edecek yetenekler geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Küresel İklim Finansmanı Merkezi ve BAE İklim Finansmanı Bildirgesi, BAE'nin iklim finansmanını kolay şartlarda ve uygun bir maliyetle artırma konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Üretim Kapasitesinin Üç Katına Çıkarılması
30 ülke, dünyanın yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim kapasitesini 2030 yılına kadar üç katına çıkarma taahhüdünü imzaladı. Bu ülkeler,çeşitli ülkelerin "ulusal koşulları" dikkate alınarak, güneş, rüzgar ve hidroelektrik enerjisinin küresel kapasitesini on yılın sonuna kadar 11.000 gigawatt'a çıkarmak için "İş birliği" sözü verdiler. Mevcut yenilenebilir enerji kapasitesi küresel olarak 3.400 gigawatt'a ulaşıyor. Ülkeler ayrıca enerji verimliliği alanındaki yıllık ilerleme hızını 2030 yılına kadar ikiye katlayarak %2'den %4'e çıkarmayı taahhüt etti.
Küresel Soğutma Taahhüdü
66 ülke, 2050 yılına kadar soğutmadan kaynaklanan emisyonları azaltmayı taahhüt etti. Taahhüt, gıda soğutması, ilaç soğutması ve iklimlendirme de dahil olmak üzere soğutma sektöründen kaynaklanan emisyonlar konusunda dünyanın ilk kolektif eylemi olarak görülüyor. Taahhüt ayrıca ülkelerin soğutmayla ilgili emisyonlarını 2050 yılına kadar 2022 seviyelerine kıyasla en az %68 oranında azaltmalarını gerektiriyor.
Isıtma ve soğutma konusunda uzmanlaşmış Danimarkalı çok uluslu bir şirket olan Danfoss'un iklim çözümleri başkanı Jurgen Fischer, şunları söyledi: "İmzalayan ülkeler artık gerçek anlamda harekete geçiyor ve sürdürülebilir çözümler uygulamak için birlikte çalışıyor."
Hidrojen Üretiminde İşbirliği Deklarasyonu
COP28 Başkanlığı, 39 ülkenin hidrojen planlarının karşılıklı tanınmasını sağlamak amacıyla Hidrojen Üretimi Alanında İşbirliğine İlişkin Niyet Bildirgesi imzaladığını duyurdu.Hidrojenin fiyatı bir “zorluk” sayılır ve bunun makul bir maliyetle sağlanmasına acil bir ihtiyaç vardır.
Petrol Ve Gaz Emisyonlarını Azaltma Sözleşmesi
Endüstriyel sektörlerde iklim eylemini hızlandırmayı ve genişletmeyi amaçlayan küresel bir sözleşmedir. Bugüne kadar, küresel petrol üretiminin yüzde 40'ından fazlasını temsil eden 50 şirket, sözleşmeyi imzaladı. Bu, emisyonları azaltmaya yönelik bir girişim taahhüt eden en büyük ulusal petrol şirketi sayısıdır.
İmzacı ülkeler, 2050 veya daha öncesine kadar iklim nötrlüğü sağlamak, metan emisyonlarını ortadan kaldırmak ve 2030 yılına kadar gaz yakmayı durdurmak amacıyla bir dizi önlem almaya bağlıdır.
Taraflar Konferansı Başkanı Dr. Sultan Al Jaber, sözleşmenin başlatılmasını İklim Tarafsızlığı 2050 Girişimi kapsamında önemli bir adım ve öncü bir girişim olarak niteledi.
Sağlık ve İklim Değişikliği Taahhüdü
123 ülke, iklim değişikliği ile sağlık arasındaki bağlantıyı resmi olarak tanıyan taahhüdü destekledi.
Taahhüd, "iklim ve sağlık konusunda sektörler arası işbirliğini, sağlık sektöründeki emisyonların azaltılmasını ve iklim ve sağlığa tahsis edilen finansmanın miktarının artırılmasını kapsıyor. İmzacı ülkeler arasında Brezilya, Mısır, Fiji, Almanya, Kenya, Malavi, Hollanda, Birleşik Krallık ve ABD yer alıyor.
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Ghebreyesus, Birleşik Arap Emirlikleri'ne, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın (COP28) sağlığı "ön planda" koyduğu için teşekkür etti.
İklim, Yardım, İyileştirme Ve Barış Deklarasyonu
Bu sadece bir deklarasyon ya da Dubai'deki COP28 Taraflar Konferansının sonucunda ortaya çıkan bir başarı değil, aynı zamanda durumu gerçekçi bir şekilde yansıtarak iklim krizinin girişimleri için entegre bir model sayılır. Deklarasyon, 78 ülke ve 40 kuruluş tarafından imzalandı.
Bu deklarasyon ile, BAE liderliğindeki dünya, iklim değişikliğinin yansımalarına karşı en savunmasız ülkeleri ve toplumları desteklemek için küresel çabaları hızlandırmaya odaklanmayı amaçlayan önemli bir adım atıyor.
İklim, yardım, iyileştirme ve barış deklarasyonu, iklim değişikliğinin yansımalarıyla yüzleşmeye en çok ihtiyaç duyan ülkelerde iklim direncini artırmaya yönelik yatırımları artırma ve önlemleri destekleme yönünde kolektif bir taahhüt sayılır.
İklim Planlarında Gıda Ve Tarım Deklarasyonu
“Sürdürülebilir Tarım, Dayanıklı Gıda Sistemleri ve İklim Eylemine ilişkin COP28 deklarasyonu”, 152 ülkenin kabul ettiği türünün ilk örneğidir.
Bu taahhüdün önemi, uygulamayı taahhüt eden ülkelerin dünya nüfusunun tükettiği gıdanın yüzde 70'ini üretmesinden kaynaklanıyor.
Gözlemciler, tarım ve gıdayla ilgili uluslararası kuruluşlar, bu taahhüdü dünya çapındaki küçük çiftçiler için iyi bir haber olarak nitelendirdi. İklim değişikliğiyle mücadeleye çalışırken, iklimle ilgili tarımsal krizlerle yüzleşmeye başlamak ve küresel gıda güvenliğini artırmak için dünya liderlerinin gözetiminde 2,5 milyar dolar değerinde fon tahsis edilecek.
İmzalayan ülkeler arasında ABD, Avrupa Birliği, Çin ve Brezilya da yer aldı.
Tatlı Su Restorasyonu Mücadelesi
COP28 Başkanlığı ve ilgili ortakları, 2030 yılına kadar zarar gören tatlı su ekosistemlerinin %30'unu korumak ve eski haline getirmek için 30'dan fazla ülkenin Tatlı Su Restorasyon Mücadelesine katıldığını duyurdu.
İklim için Tarımsal İnovasyon Girişimi
“İklim için Tarımsal İnovasyon” girişimi, gıda sistemleri ve iklim dostu tarıma yönelik toplam finansmanda 3,4 milyar dolarlık bir artış olduğunu duyurdu. BAE ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından COP26'da başlatılan bu girişim, iklim ve gıda alanında ikili yatırımı teşvik etmek için en büyük savunuculuk ve koordinasyon platformu haline geldi. Birçok hayır kurumu, gıda üreticileri ve tüketicilerini desteklemek için 389 milyon dolar tutarında fon açıkladı.
"Ortak Teknik İşbirli" Taahhüdü
COP28 Başkanlığı'nın ve bir grup uluslararası kuruluş ve hükümetin Teknik İşbirliği Komitesi'ni desteklemek için yaptığı 200 milyon dolarlık katkının yanı sıra İtalya, önümüzdeki iki yılda 10,7 milyon dolar (10 milyon Euro) sağlayacağını açıkladı.
Birleşik Krallık ayrıca, Dünya Bankası'nın Gıda Sistemleri 2030 Güven Fonu aracılığıyla yönlendirilecek önümüzdeki beş yıl için yaklaşık 48 milyon dolarlık (45 milyon £) yeni bir taahhüt duyurdu.
Amerika Kıtası Tarımda İşbirliği Enstitüsü Genel Müdürü Manuel Otero, "Ortak Teknik İşbirliği" taahhüdünün dünyanın karşı karşıya olduğu çok yönlü krizlere önemli bir tepki temsil ettiğini söyledi.
‘’Şarm El-Şeyh’’ Tarım-Gıda Destek Programı
COP28 Başkanlığı, Gıda ve Tarım Örgütü, Dünya Bankası, Uluslararası Tarımsal Araştırmalar Danışma Grubu ve Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu ile işbirliği içinde “Şarm El-Şeyh Ortak Eylem Programı”nın başlatıldığını duyurdu.
Küresel ve bölgesel politika yapıcılar arasında diyalog ve bilgi alışverişini kolaylaştırmayı ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin çalışma sistemi üzerinde fikir birliğine varmayı amaçlayan üç yıllık bir programdır. ‘’Şarm El-Şeyh’’ tarım-gıda destek programı, Küresel ve bölgesel politikacılar arasında diyalog ve bilgi alışverişini kolaylaştırmayı ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin çalışma sistemi üzerinde fikir birliğine varmayı amaçlayan üç yıllık bir programdır.
İklim Eylemini Destekleyen Cinsiyet Eşitliği Deklarasyonu
Birleşmiş Milletler ve 78 ülkenin desteğiyle COP28 konferansı, finansman, fırsat eşitliği ve toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili önlemler yoluyla kadınların toplumdaki yerinin ekonomik açıdan güçlendirilmesini amaçlayan küresel bir ortaklık başlattı.
COP28 BM İklim öncüsü olan Razan Al-Mubarak, iklim değişikliğinin sonuçlarından en çok kadınların ve kız çocuklarının etkilendiğini, iklim krizinin cinsiyet eşitsizliklerini artıracağını ve kadınların geçim kaynakları, sağlığı ve refahı için ciddi bir tehdit oluşturacağını vurguladı.
İklim Eylemi İçin Yüksek Hedefli Çok Düzeyli Ortaklıklar İttifakının Taahhüdü
COP28 Başkanlığı, toplumların iklim eylemi konusundaki imkanlarının geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla 60'tan fazla ülkenin katılımıyla “Yüksek Hedefli Çok Düzeyli Ortaklıklar İttifakı”nı başlattı. Şehirlerin ve liderlerinin iklim değişikliğiyle mücadelede oynayabilecekleri önemli rolü desteklemeyi, iklim nötrlüğüne geçişi hızlandırmayı ve şehirlerde iklim direncini artırmayı amaçlıyor.
Bina Emisyonlarını Azaltma Girişimi
Bina Emisyonlarını Azaltma Girişimi, 2030 yılına kadar “düşük emisyonlu, iklime dayanıklı binaları” inşaat etmeyi hedefliyor. Zira Bina sektörü küresel enerji kaynaklı karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde 40'ından, çıkarılan malzemelerin yüzde 50'sinden ve küresel atıkların üçte birinden sorumludur.
