COP28, ABD ile Çin arasında tarihi bir iklim anlaşmasına sahne olacak
ABD iklim delegesi John Kerry Cuma yaptığı açıklamada, COP28 Konferansı öncesinde ABD ve Çin'in iklim sorunları konusunda "anlaşmaya" vardığını belirtti.
Kerry, yapılacak anlaşmaların bu ayın sonlarında Expo City Dubai'de başlayacak BM İklim Değişikliği Konferansı (COP28) görüşmelerinde ilerleme sağlanmasına yardımcı olacağını söyledi.
Kerry, Çinli mevkidaşı Xie Zhenhua ile bu hafta Kaliforniya'nın Sunnylands kentinde bir araya gelerek 4 gün süren önemli görüşmelerde bulundu.
Kerry, Singapur'daki Bloomberg Yeni Ekonomi Forumu'nda "Her müzakerede olduğu gibi her şeyin başarısız olacağını düşündüğümüz bazı zor anlar yaşadık. Ancak COP28 çerçevesinde yenilenebilir enerji kaynaklarına odaklanarak dünyaya yardım etmemizi sağlayacak bazı önemli anlaşmalara vardık."ifadelerini kullandı.
Dünyanın en büyük iki ekonomisi ve en büyük sera gazı salımı yapan ülkeleri arasındaki ortak zemin hazırlanması, COP28'deki fikir birliğinin önemli bir parçasını oluşturuyor.
İki taraf arasında imzalanan anlaşmaların detaylarının yakın zamanda açıklanacağını söyleyen Kerry, imzalanacak anlaşmalardan birinin, iklim etkilerine karşı en savunmasız bölgeleri desteklemek için oluşturulacak fona herhangi bir ülkenin katkıda bulunmasına olanak tanıyacağını belirtti.
İki ülke arasında buz
Glasgow'daki COP26 iklim konferansı kapsamında 2021'in sonunda ABD ve Çin ortak bir iklim anlaşması duyurmuştu.
Her iki ülkeden yetkililerin ve uzmanların Eylül 2022'de temiz elektrik, döngüsel ekonomi ve iklim eyleminin yanı sıra metan gibi konuları müzakere etmeye başlaması gerekiyordu.Ancak Ağustos 2022'de ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Çin'in doğu kıyısındaki bir ada ülkesi olan Tayvan'a resmi bir ziyarette bulundu.Pekin bu ziyareti provokatif ve düşmanca bulup iklim müzakerelerini iptal ederek karşılık vermişti.
Kasım 2022'de Endonezya'da G20 oturum kapsamında ABD Başkanı Joe Biden ve Çinli mevkidaşı Xi Jinping arasında verimli bir toplantı gerçekleşti. İki lider arasında toplantıda iklim değişikliği konusunda işbirliği konusunda anlaşmaya varmasının ardından gerilim yatıştı. Bu toplantının ardından ABD, -o zamanda-dışişleri baş yetkilisi Antony Blinken'in müzakereleri sürdürmek için Çin'i ziyaret edeceğini duyurmuştu. Ancak ziyaret, ABD ordusunun geçen Şubat ayında ABD hava sahasında bir Çin balonunu düşürmesi nedeniyle iptal edildi.
Washington ile Pekin arasında müzakere neyi hedefliyor?
ABD, Çin'in metan emisyonlarıyla mücadelenin yanı sıra kömür ağırlıklı elektrik sektöründe Pekin'in yenilenebilir enerjiye yönelmesini istiyor.
Amerika Birleşik Devletleri, iki ülke arasındaki ortak iklim eyleminin, kömür ve metan kirliliği sorunlarına odaklandığını belirtti.
Kerry, Çin'in yenilenebilir enerji sektörünün gelişmesinin övgüye değer olduğunu söyledi. Ancak Çin'in ihtiyacından fazla olan, emisyonları iklim krizini daha da kötüleştiren en kötü fosil yakıt türü olan kömür enerji santrallerini eleştirdi.
Bu bağlamda Çin delegesi Eylül ayında diplomatlara, enerji depolama gibi temel teknolojilerin tam bir şekilde devreye girmediği sürece fosil yakıtların aşamalı olarak kullanılmamasının "mümkün olmadığını" söyledi.
ABD'nin Çin'in güneş panellerine yasağı
Müzakereler sırasında Çin , iki ülke arasındaki ekonomik savaş nedeniyle ABD'yi Çin güneş panellerine uyguladığı gümrük vergilerini iptal etmeye sevketmeyi hedefliyor.
Elektrik üretmek için kullanılan güneş pili ve panel en büyük üreticisi olan Çin, eski ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin 2018 yılında tüm Çin mallarını hedef alan gümrük vergilerinden olumsuz bir şekilde etkilenmişti.
Çin hükümeti, Tayvan konusundaki gerilimlerin müzakereleri engelleyebileceği konusunda açıkça uyardı.
Çin, ABD ve COP28
Son toplantıda iki taraf, iklim değişikliğinin bir öncelik olduğu ve "Dünyanın ortalama sıcaklığını sanayi öncesi sıcaklıkların 1,5°C üzerinde tutma" küresel hedefine bağlı kalmaları gerektiği konusunda anlaştılar.
Kerry, Pekin ve Washington'un, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı'ndan (COP28) olumlu bir sonuç elde edilmesini sağlamak için işbirliği yapacağını söyledi.
Kerry, iki ülkenin COP28 öncesinde müzakere sürecini sürdürme konusunda anlaştığını ve görüşmelerin kömür ve metan konularına odaklayacağını belirtti.
Greenpeace Doğu Asya'nın kıdemli politika analisti Li Xu, toplantının sonucuna ilişkin "İki büyük ülkenin birbirleriyle işbirliği yapması, çok önemlidir. Bu işbirliği, COP28'de iklim krizine küresel bir çözüm bulma sürecini destekleyektir" diye belirtti.
