Çocuk evliliğine karşı öğretmenlere kritik görev
Yaz tatili yaklaşırken çocuk yaşta evlilik riski artıyor. Öğretmenlerin gözlemleri, erken müdahalede hayati rol oynuyor.
Yaz tatilinin yaklaşmasıyla birlikte çocuk yaşta evlilik riski yeniden gündeme geldi. Uzmanlar, öğretmenlerin gözlem gücüne ve hızlı müdahalesine büyük sorumluluk düştüğünü vurguluyor.
Okulların kapanmasına sayılı günler kala çocuklar için sadece tatil değil, riskli bir dönem de başlıyor. Uzmanlar, özellikle ani devamsızlık, yetişkin gibi giyinme, altın takı takma gibi davranışların çocuk yaşta evliliğin sinyalleri olabileceğini söylüyor.
Türkiye hâlâ risk grubunda
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’na göre dünya genelinde her beş çocuktan biri evlendiriliyor. Türkiye’de ise TÜİK verilerine göre geçen yıl 16-17 yaş grubunda 9 bin 354 kız çocuğu resmi olarak evlendirildi. Bu sayı erkeklerde 617 olarak kayıtlara geçti.
En yüksek çocuk evliliği oranları sırasıyla Gaziantep, Şanlıurfa ve Hatay’da görüldü. UNICEF’in 2021 verileri ise Türkiye’yi çocuk evliliklerinde 202 ülke arasında 87’nci sıraya yerleştirdi. Ancak uzmanlar bu rakamların yalnızca resmi veriler olduğunu, gerçek sayının çok daha yüksek olabileceğini belirtiyor.
Risk işaretleri dikkatle izlenmeli
Çocuk yaşta evlilikle mücadelede öğretmenlerin rolü hayati önem taşıyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve Öğretmen Ağı’nın hazırladığı rehbere göre, öğrencinin okuldan erken ayrılması, akademik başarısında ani düşüş, sosyal medya ilgisi ya da görünümündeki ani değişiklikler birer uyarı olabilir.
Yakup Yıldırım, bu süreçte öğretmenlerin öğrencilerle kurduğu güven ilişkisine dikkat çekerek, “Öğrencinin anlattıklarını önemsemek, onları dinlemek erken müdahale için kilit rol oynar” diyor.
Öğretmenler ne yapmalı?
Öğrencisinden evlilikle ilgili bir ipucu alan öğretmenin, öncelikle okul idaresine bilgi vermesi gerekiyor. Ardından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na risk bildirimi yapılabilir. Suç şüphesi varsa savcılık ve kolluk kuvvetlerine de başvurulmalı.
Bildirim sırasında, çocuğun risk altında olduğunu düşündüren davranışlar ve somut veriler detaylı şekilde aktarılmalı.
Öğretmenler baskı altında
Eğitim Reformu Girişimi’nin saha araştırmalarına göre, bazı öğretmenler güvenlik endişesi yaşıyor. Bazıları tehdit ediliyor ya da yer değiştirmek zorunda kalıyor. Bu yüzden destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve öğretmenlerin yalnız bırakılmaması gerektiği vurgulanıyor.
Bazı çocuklar ise açıkça yardım çağrısı yapıyor:
“Öğretmenim, beni okulda göremezseniz bilin ki evlendirilmişim.”
Bu cümleler, çocukların nasıl bir korku ve çaresizlik yaşadığını gözler önüne seriyor. Bu nedenle hem öğretmenler hem de ilgili kurumlar, yaz aylarına girerken daha tetikte olmalı.
