Çınar: Petrolün 125 dolara kadar yükselmesini bekliyorum / Al Ain Türkçe Özel
Rusya-Ukrayna savaşı ve Gazze savaşı, enerji fiyatlarını yukarı çekiyor. Bu da küresel enflasyonu körüklüyor. Ekonomist Ramazan Çınar konuyu Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Dünya Bankası'nın dün yayınlanan Ekim 2023 raporu, enerji fiyatlarının bu yıl yüzde 28,8, gelecek yıl yüzde 4,5 düşeceğini tahmin ediyor. Raporda, Orta Doğu ve Rusya-Ukrayna çatışmalarının emtia ve enerji piyasalarını tehlikeli sulara itebileceği ve petrol fiyatlarının gıda enflasyonunu artırabileceği uyarısı yapıldı. Konuyu Ekonomist Ramazan Çınar’la konuştuk.
Raporda, petrol fiyatlarının varil başına 109 ila 121 dolara yükseleceği belirtiliyor. Bu durumda, global ekonomi ve özellikle gelişmekte olan ülkeler ne tür etkilerle karşılaşabilir?
Dünya ekonomisinde işlerin çok iyi gittiğini söyleyemeyiz. 2022 yılında geç kalan Merkez Bankları enflasyonun önüne maalesef geçilemedi. Sonrasında yapılan faiz artışlarının da istenilen etkiyi verdiği söylenemez. Tam bir şeyler yoluna giriyor derken petrol Ukrayna-Rusya savaşı ile yükseldi. Küresel bazda enflasyonun düşmesinin önüne geçildi.
Dünyanın olaylara tepkisi ve olayları kabullenme hızı maalesef çok değişti. Birçok olağanüstü gelişme hızlıca normal kabul edilmeye başlandı. Ukrayna tarafında hala savaşın devam ettiğini görüyoruz ama ilk günkü gibi tepki verilmiyor.
İsrail Filistin savaşında da benzer tablo ile karşı karşıyayız. Petrol fiyatları teknik olarak kritik 80 $ seviyelerinde iken aşağı gelse enflasyonda gerileme olacakken bu savaş haberi ve artan jeopolitik riskler nedeniyle yükseldi. Hem faizlerin yüksek seyrettiği hem de enerji maliyetinin yüksek olduğu bir dönemdeyiz. İlerleyen dönemde inişler çıkışlar olsa da kademli olarak 125 $ seviyelerine kadar yükselişler olmasını bekliyorum. Bu durum maliyetlerin artmasına dolaylı yoldan da enflasyonun düşmemesini neden olacaktır. Bizim gibi enerjide dışa bağımlı ülkeler açısından zor bir süreç yaklaşıyor.
Raporda, çatışmanın artması halinde fiyat kontrolleri gibi uygulamalardan kaçınılması gerektiği belirtiliyor. Peki, bu tür fiyat kontrol uygulamalarının emtia piyasaları ve ekonomi üzerindeki olası etkileri nelerdir?
Jeopolitik risklerin artması hem petrol fiyatlarını hem de değerli metallerin artmasına neden olur. Tabi ki bu süreçte ilk olarak yukarı yönlü tepkiler oluşsa da sonrasında yapılacak açıklamalar ve alınacak kararlar ile biraz rahatlama oluşur.
Üretim süreçleri ile ilgili olarak alınacak önlemler burada önemlidir. Piyasaların tedirginliğini biraz da olsa bu tarz kararlar rahatlatır ama geçici bir durum olur.
Dünya Bankası, enerji fiyatlarının bu yıl yüzde 28,8 ve gelecek yıl yüzde 4,5 düşeceğini tahmin ediyor. Bu tahminler doğrultusunda, uzun vadede enerji fiyatlarındaki bu düşüşün global ekonomiye olası etkileri nelerdir?
Dünya Bankası iyimser tahminde bulunmuş diyebiliriz. Her geçen gün artan riskler ve bölgesel savaşlar bu durumun zor olduğunu gösteriyor.
Çin’in Tayvan sınırına yaptığı askeri yığınaklar ilerleyen dönemde orada da olabilecek riskleri gösteriyor. Artan riskler enflasyonun düşmemesine ve bundan dolayı da faizlerin bir süre daha yüksek seyretmesine neden olacaktır.
Yüksek faizlerden dolayı dolar daha da değerli olmaya devam edecektir. Altın fiyatlarında da kısmı yükselişler olmasına rağmen bir geri çekilme olmasını sonrasında da asıl yükselişin başlamasını bekliyorum.
