Çin’in Ay keşfi sır olmaktan çıktı: Ay örneklerinde su izleri bulundu
Chang’e-6 göreviyle Ay’ın uzak yüzeyinden getirilen örneklerde suyla temas eden göktaşı kalıntıları bulundu. Bilim insanlarına göre bu bulgu, Ay’daki suyun kökenine dair yeni ipuçları sunuyor.
Çin’in Ay’ın uzak tarafında yürüttüğü Chang’e-6 misyonu, bilim dünyasında yankı uyandıran yeni bir bulguya imza attı. Çin Bilimler Akademisi araştırmacıları, Ay’dan geçen yıl Dünya’ya getirilen örneklerde suyla temas etmiş göktaşı parçaları keşfetti.
ScienceAlert’in aktardığına göre, analizlerde karbonlu kondrit (CI kondrit) adı verilen, nadir bulunan bir göktaşı türüne ait materyaller tespit edildi. Bu taşların bir zamanlar su içerdiği biliniyor ve Ay yüzeyinde ilk kez bu türden bir maddeye rastlanması, bilim çevrelerinde heyecanla karşılandı.
Ay örneklerinde nadir göktaşı bulundu
Bilim insanları, Haziran 2024’te Dünya’ya ulaşan örnekleri mikroskopik analizlerden geçirerek CI kondrit kalıntılarını belirledi. Bu tür göktaşları genellikle Güneş Sistemi’nin dış bölgelerinden geliyor ve kütlelerinin yaklaşık %20’si hidratlı minerallerden oluşuyor.
Dünya’da bilinen meteorların yalnızca %1’i CI kondrit sınıfına giriyor. Ay’a çarpan bu tür bir göktaşının, atmosferik ısıya rağmen buharlaşmadan veya erimeden iz bırakması, keşfi benzersiz kılıyor.
Bulgular suyun kökenine ışık tutuyor
PNAS dergisinde yayımlanan araştırmada, Chang’e-6 örneklerinin yaklaşık %30’unun karbon açısından zengin materyallerden oluştuğu belirtildi. Ekip, bu parçaların muhtemelen dış Güneş Sistemi’nden geldiğini ve Ay’daki suyun kökenine dair yeni ipuçları sunduğunu ifade etti.
Araştırma ekibinden Lin Mang, elde edilen sonuçların, Ay yüzeyinde suyun nasıl yayıldığını anlamak açısından kritik bir aşama olduğunu belirtti. Bulgular, milyarlarca yıl önce karbon bakımından zengin asteroitlerin Dünya’ya su getirdiği yönündeki bilimsel teorileri de destekliyor.
Chang’e-6 görevi ve tarihi önemi
Chang’e-6 uzay aracı, Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Havzası’ndan toprak ve kaya örnekleri topladı. Bu örneklerdeki mineraller, gelişmiş mikroskop ve spektrometre teknikleriyle incelendi. Görev kapsamında toplanan örnekler, Haziran 2024’te İç Moğolistan’a güvenli şekilde iniş yapan dönüş kapsülüyle Dünya’ya getirildi.
Çin devlet medyası bu görevi, “insanoğlunun Ay keşif tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir başarı” olarak tanımlamıştı. Şu anda analizler Çin Bilimler Akademisi laboratuvarlarında devam ediyor. Uzmanlara göre bu çalışmalar, Ay’ın oluşumu ve suyun evrimi hakkında temel sorulara yanıt verebilir.
