BM’nin 242 sayılı kararı: Gazze savaşına son verebilecek 56 yıllık çözüm arayışı
BM Güvenlik Konseyi’nin (242) sayılı kararı, Orta Doğu’da adil barış ilkelerini belirleme amacıyla 65 yıl önce bugün yayımlandı.
BM kararı, 1967'de İsrail'in Batı Şeria, Golan Tepeleri ve Sina Yarımadası'nı işgal ettiği topraklardan çekilmesini zorunlu kılıyor.
Bu yıldönümü, İsrail'in Gazze bombardımanını askıya alan insani ateşkesin yürürlüğe gireceği yarın Perşembe gününe denk geliyor.
Güvenlik Konseyi, İsrail'in 70.000 kilometrekarelik Arap topraklarını işgal ettiği Haziran Savaşı'ndan 5 ay sonra İngiltere tarafından hazırlanan kararı 22 Kasım 1967'de oybirliğiyle kabul etti.
Karar, “barış için toprak” ilkesi üzerinden daha sonraki müzakerelerin temellerini attığından bu yana, Fransızca ve İngilizce metinlerdeki üslup farklılıklarından kaynaklanan kafa karışıklığı hâlâ mevcut ve Arap-İsrail ilişkilerini zehirlemeye devam ediyor.
BM’NİN 242 SAYILI KARARI
Güvenlik Konseyi, 22 Kasım 1967'de Orta Doğu'da barışçıl bir ortamın kurulması için ilkeleri belirleyen 242 (1967) sayılı kararı oybirliğiyle kabul etti.
Bu karar, İsrail'in son çatışmada işgal ettiği bölgelerden çekilmesini ve tüm iddialardan vazgeçerek barışçıl bir ortamın sağlanmasını taahhüt etti.
Ayrıca, bölgedeki her devletin toprak bütünlüğüne saygı duyulması ve mülteci sorununa adil bir çözüm bulunması istendi.
Mısır ve Ürdün, İsrail'in 1967 savaşında işgal ettiği topraklardan çekilmesini müzakerelerin ön koşulu olarak kabul etti.
İsrail ise Güvenlik Konseyi'nin kararını kabul ederek geri çekilme ve mülteciler meselesinin Arap Devletleri ile doğrudan görüşmeler ve kapsamlı bir barış anlaşmasıyla çözülebileceğini vurguladı.
BELİRSİZLİK
Aslında, metnin taslağını hazırlayan İngiliz Dışişleri Bakanı ve halefi Michael Stewart, İsrail'in işgal ettiği tüm topraklardan çekilme zorunluluğu olmadığı görüşünü desteklediği için metnin oybirliğiyle kabul edilmesine neden olan bu belirsizlik, 1967'de işgal edilen toprakların durumu konusundaki görüş ayrılıklarını yansıtmaktaydı.
Aralık 1969'da Michael Stewart, İngiliz Avam Kamarası'nda, İngilizce metindeki "her" kelimesinin kasıtlı olarak çıkarıldığını açıkladı. Kararın sadece İsrail kuvvetlerinin geri çekilmesini değil, aynı zamanda güvenli ve tanınmış sınırlar içinde bir güvenliğin sağlanmasını da öngördüğünü vurguladı.
1988'de Filistinliler, Ekim 1973 Savaşı'ndan sonra onaylanan ve ilk kez Filistin'in bölünmesini ve yan yana yaşadıkları iki devletli çözümü zımnen kabul eden 242 ve 338 sayılı Kararlar temelinde müzakere yapmayı kabul etti. İsrail ise 2005 yılında tek taraflı bir kararla Gazze Şeridi'nden çekilmesine rağmen, 50 yıldır hala ilhak ettiği Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri'ni işgal altında tutmaya devam ediyor.
