Birleşmiş Milletler’den COP28 taraflarına yönelik on önemli tavsiye

Birleşmiş Milletler, COP28 konferansında tarafların müzakere etmesi için 10 önemli ve iddialı iklim hedefi belirledi.

Birleşmiş Milletler, 2015 Paris Anlaşması'nda öngörülen hedef olan küresel ısınmayı 1,5 santigrat dereceyle sınırlamak amacıyla dünya genelinde yeniden denge sağlama çabalarını yoğun bir şekilde sürdürüyor. 

COP28'in başlamasından günler önce yayınlanan, mevcut durumu değerlendiren 65 sayfalık bir raporda on önemli hedef belirlendi. 

COP28 öncesinde müzakerelere katılan taraflara dağıtılan bu belgede yer alan on hedef, iklim konusundaki tartışmalara ışık tutan kritik bir değerlendirmeyi temsil ediyor. 

Birleşmiş Milletler ‘in küresel iklim hedeflerine ulaşma ilerlemesini değerlendiren rapor, dünyanın 1,5 santigrat derece hedefini aşma eğiliminde olduğu sonucuna ulaştı. 

COP28 öncesinde hükümetlerle aylardır süren görüşmelerin ardından Birleşmiş Milletler, kısa süre önce dünyayı yeniden rayına oturtmak amacıyla bir dizi seçenek üzerinde anlaşmaya vardı. 

Söz konusu hedefler önümüzdeki günlerde müzakere edilmek üzere taraflara sunulacak. 

Rapor, taraflara bir rehber olarak COP28'in ikinci haftasında müzakere masasında güçlü bir şekilde yer alacak. 

Rapor, mevcut politikalardan ve hedeflerden çok daha iddialı birçok seçeneği bünyesinde barındırıyor. 

KÖMÜR 

Birleşmiş Milletler, kömür yakıtlı enerji üretimine verilecek yeni desteklerin sona ermesini ve 2040'a kadar adil bir şekilde küresel çapta kömürle çalışan enerji üretiminin aşamalı olarak durdurulmasını talep ediyor. 

FOSİL YAKITLAR 

Birleşmiş Milletler, fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulması çağrısında bulunarak COP26 ve COP27'de sağlanan anlaşmalar doğrultusunda, fosil yakıtların kademeli olarak ortadan kaldırılmasını hızlandırmaya yönelik küresel taahhüdü destekliyor. 

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAPASİTESİ 

Birleşmiş Milletler, taraflara yenilenebilir ve temiz enerji kapasitelerini 2030 yılına kadar üç katına çıkarmaları çağrısında bulunuyor. 

EMİSYONLARIN AZALTILMASI 

Tarafları, bu on yılda sera gazı emisyonlarını 2019 seviyelerine kıyasla 2030'a kadar yüzde 43, 2035'e kadar yüzde 60 ve 2050'ye kadar yüzde 84 oranında acil ve etkili bir şekilde azaltmalarını teşvik ediyor. 

Birleşmiş Milletler, gelişmiş ülkeleri küresel ortalamanın çok öncesinde net sıfıra ve mümkünse en kısa sürede net negatife ulaşmaya çağırıyor. 

SIFIR EMİSYONLU ARAÇLARIN KULLANIMI  

Birleşmiş Milletler, endüstri, ulaştırma ve diğer sektörlerden kaynaklanan emisyonları hızla azaltma hedefi doğrultusunda tarafları, ulaştırma sistemlerinde temel değişiklikler yapılmasını ve sıfır emisyonlu araçların kullanımının artırılmasını teşvik ediyor. 

2050 yılına kadar küresel taşımacılıkla ilişkili karbondioksit emisyonlarının yüzde 59 oranında azaltılması çağrısında bulunuyor. 

HİDROJEN ÜRETİMİNİN İKİ KATINA ÇIKARILMASI 

BM ayrıca taraflara, sektörler arasında düşük karbonlu hidrojen üretimini 2030 yılına kadar iki katına çıkarmayı desteklemelerinin yanı sıra, doğal gazın etkili bir geçiş yakıtı olarak rolünü tanımaları yönünde çağrıda bulunuyor. 

UYUM FİNANSMANI 

Birleşmiş Milletler, adaptasyon finansmanında tarafları, gelişmiş ülkelerin uyum çabalarını desteklemek amacıyla 2025 yılına kadar 2019 seviyelerine göre finansmanlarını artırarak ikiye katlamaları konusunda çağrıda bulunuyor. 

FİNANSMAN TAAHHÜTLERİ VE YENİ NİCELİKSEL HEDEF  

Birleşmiş Milletler, gelişmiş ülkelerden, gelişmekte olan ülkelerin Sözleşme kapsamındaki mevcut azaltım ve uyum yükümlülüklerini sürdürebilmeleri için yeni, ek, genel, hibe temelli ve öncelikli finansal kaynaklar sağlama çağrısında bulunuyor. 

Birleşmiş Milletler aynı zamanda, gelişmiş ülkelerden, gelişmekte olan ülkelerin azaltım ve uyum önlemleri için yılda trilyonlarca dolarlık finansman ihtiyacını karşılamak ve küresel stok sayımının sonuçlarını dikkate alarak yılda 100 milyar ABD dolarını aşan bir iklim finansmanı taahhüdünde bulunmaları konusunda çağrıda bulunuyor. 

KAYIP VE HASARLAR 

Birleşmiş Milletler, 2030 yılına kadar kayıp ve hasarın karşılanması için ilk kez yıllık 200 ile 400 milyar dolar tutarında finansmanın harekete geçirilmesi çağrısında bulunuyor. 

KÜRESEL FİNANSAL SİSTEMİNİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ 

Birleşmiş Milletler, kamu finansmanını desteklemek için özel sektörün daha fazla katılımını teşvik etmek ve bu hedefi gerçekleştirmek için uluslararası mali sistemde ve çok taraflı kalkınma bankalarında gerekli reformları hızlandırmak için somut ve etkili adımlar atılması konusunda çağrıda bulunuyor.