25 bin yıllık sofra kalıntıları: Atalarımız tarım öncesi dönemde ne yiyordu?

Yaklaşık 11 bin 500 yıl önce Ortadoğu'da tarımın ortaya çıkışı insanlık için bir dönüm noktasıydı. Beslenme ve yaşam tarzında bu tarihten itibaren bir devrim yaşandı.

İnsanlık, Homo Sapiens'in 300 bin yıl önce Afrika'da ortaya çıkışından bu yana avcı-bitki toplayıcı yaşam tarzını aşmıştı.

Bu döneme ait iyi korunmuş insan kalıntılarının azlığı, tarım öncesi toplumların beslenme biçimini gizemli hale getirse de, yeni araştırmalar bu soruyu yanıtlamaya ışık tutuyor. 

Bilim insanları, Kuzey Afrika'daki bu kültürlerden birinin beslenme uygulamalarını yeniden keşfetti. Ekip, şaşırtıcı bir şekilde, ağırlıklı olarak bitkilere dayalı bir beslenme biçimi olduğunu belgeledi.

Araştırmacılar, kuzeydoğu Fas'taki Tafouralt köyünün dışındaki bir mağarada bulunan, yaklaşık 15 bin yıl öncesine ait çeşitli dişlerin yanı sıra, yedi kişinin kalıntılarından toplanan kemik ve dişlerde bulunan kimyasal parmak izlerini inceledi. Bu insanlar, İberomarus uygarlığının bir parçası olarak kabul ediliyor.

Kalıntılarda bulunan karbon, nitrojen, çinko, kükürt ve stronsiyum gibi elementlerin formlarının veya izotoplarının analizi, bu insanların yediği bitki ve etin türünü ve miktarını ortaya koydu.

Söz konusu bölgede, tatlı ceviz, çam fıstığı, antep fıstığı, yulaf ve baklagiller gibi çeşitli yenilebilir yabani bitkilerin kalıntıları bulundu.

Ayrıca mağarada bulunan kemiklere göre avladıkları başlıca hayvan, Berberi koyunu adı verilen bir türdü.

Araştırmacılar, bu insanların mağarayı her yıl uzun süre kullandıklarını, bu durumun yiyecek kaynakları aramak için vahşi doğada dolaşmaktan daha çok yerleşik bir yaşam tarzına işaret ettiğini belirtti.

Ayrıca, yılın farklı mevsimlerinde olgunlaşan yabani bitkilerden yararlandıklarını ve diş boşluklarının nişastalı bitki türlerine bağımlı olduğunu eklediler.

Araştırmacılar, avcı-toplayıcıların mevsimsel av kıtlığını telafi etmek ve düzenli yiyecek tedarikine sahip olmak için yıl boyunca yenilebilir bitkileri depolamış olabileceğini de ekledi.

Bilim insanları tüm bunların yanı sıra, bu insanların yalnızca yabani bitkileri yediğini bulmuş oldu. İbero-Fas medeniyetinin insanları, Kuzey Afrika'nın nispeten geç bir zamanda tanıdığı tarımı hiçbir zaman geliştirmedi.