Çınar: Asgari ücret zammı istihdam ve enflasyonu etkileyecek / Al Ain Türkçe Özel
Asgari ücret zammının ardından “Zam istihdamı ve enflasyonla mücadeleyi nasıl etkileyecek?” sorusu akıllara geldi. Ekonomist Ramazan Çınar, bu soruyu Al Ain Türkçe için cevapladı.
Asgari ücrete beklentilerin üzerinde bir zam yapıldı. Yüzde 49’luk zammın ardından asgari ücret 17 bin 2 lira oldu.
Beklentilerin üzerinde gerçekleşen zammın yansımalarını Ekonomist Ramazan Çınar’la konuştuk.
Asgari ücret 17 bin 2 lira olarak belirlendi. Bu fiyat özel sektörü nasıl etkileyecek. Maliyet artışı hangi oranda olacak?
Asgari ücret artışı beklentinin üzerinde geldiğini belirtebiliriz. Tabi ki burada amaç alım gücünün artması olmasına rağmen enflasyon ile mücadele edilmediği takdirde bu birkaç aylık geçici bir rahatlamaya neden olacaktır ve sonrasında alım gücü daha da düşecektir. Yapılan zamlara rağmen asgari ücretin kişi başına milli gelirden aldığı pay gerilemeye devam ediyor.
Son yıllarda bu girdabın içindeyiz. Asgari ücret artışının ardından biraz rahatlama, sonrasında bunun enflasyon olarak daha fazla haneye yansımasını yaşıyoruz. Bunun temelinde ise geçmiş dönemde uygulanan politikalar var. Dikkat çeken bir diğer nokta ise asgari ücretin normal ücret haline almasıdır. Yani asgari ücretli sayısı artmaya başlamıştır. Asgari ücret üzerinde maaş alanlar aynı oranda zam almadıkların için ara makas kapanmaktadır. Firmaların maliyetleri bu yapılan zamdan daha fazla olacaktır.
Asgari ücretteki yüzde 49’luk artış, Türkiye’deki ve dünyadaki durumu da göz önüne alırsak istihdama nasıl yansır?
İstihdamı olumsuz yönde etkilemesi muhtemeldir. Geçmiş dönemlerde iç talebin yüksek seyretmesi ve ihracatın canlı olması sebebiyle yapılan artışlar fiyatlara yansıtılmıştı ama günümüzde artan faizler ile iç talebin azalması ve ihracatın da resesyon beklentisi ile yavaşlamasıyla rekabet ortamı zorlaşmaktadır. Bu durum olumsuz yansıyacaktır.
İç talebin azalması ve faizlerin belirli bir süre daha yüksek seyretmesi nedeniyle istihdamın olumsuz etkileneceğini düşünüyorum. İhracatın azalması, rekabetin artması ve maliyetlerin artması firmaları zorlayacaktır. Ek olarak hem finansmana erişimin zorlaşması hem de finansman maliyetlerinin artması firmaları zorlayacak bir başka nokta. Özellikle emek yoğun sektörlerde bu durum daha fazla hissedilecektir. Firmaların hem mevsimsel etkiler hem de jeopolitik risklerden dolayı lojistik maliyetleri de ciddi anlamda artmaktadır. Bunlar rekabeti olumsuz etkileyecek unsurlar... Tüm bu etkenler karşısında firmalar ya gelirlerini artırılacak ya da giderlerini kısmaya çalışacaktır.
Daha önceki benzer artışlarda enflasyonda nasıl bir değişim gözlendi? Bu kez nasıl bir değişim bekleniyor?
Enflasyona yansıması mutlaka olacaktır. Çünkü firmaların maliyetleri de artıyor. Ayrıca jeopolitik riskler ve mevsimsel etkilerden dolayı da artan lojistik ve enerji maliyetleri de enflasyonu olumsuz etkileyecektir. Tüm bunlara ihracatın ve iç talebin azalması da eklendiğinde bir daralma olacaktır. Enflasyon 2024’te hem Türkiye’de hem de dünyada maalesef devam edecektir. Faizlerin biraz aşağı gelmesi bir nebze rahatlamaya yol açacaktır ama 2024 yılı ilk yarısında bu pek mümkün görünmüyor.
Asgari ücrete yapılan zam beklentinin üzerinde oldu... Geçmiş yıllara baktığımızda, asgari ücrete beklentinin üzerinde yapılan her yüzde 1’lik artışın enflasyonda yüzde 0,1 etkisinin olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki dönemde enflasyon-ücret ilişkisi daha iç içe olacaktır.
Önümüzdeki yıl için tek bir zam öngörülmesi firmalar açısından olumlu bir durum. Bu sayede bütçeler daha kolay yapılabilecek.
