Asgari ücret zammı ekonomik dengeleri nasıl etkileyecek? / Al Ain Türkçe Özel
Asgari ücrete yapılacak zam, ekonomideki dengeler açısından oldukça kritik. Ekonomist Ramazan Çınar, asgari ücret tespit çalışmaları öncesi odaklanılması gerekenleri ve kararın ekonomiye yansımalarını Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Çalışanlar da işverenler de aralık ayını bekliyor. Çalışanlar enflasyon nedeniyle ciddi bir artış beklentisinde. İşverenler ise kurun sabit kalmasından dolayı oluşan sıkıntıya bir de işçilik maliyetlerindeki artışın eklenmesinden endişeli. Ekonomi yönetimi ise enflasyonla mücadeleye zarar vermeyecek bir karar peşinde... Asgari ücret belirleme çalışmaları böyle bir ortamda başlayacak. Peki asgari ücrete yapılacak zam ekonomideki dengeleri nasıl etkiler? Bu noktada zam belirlenirken nelere odaklanılmalı? Ekonomist Ramazan Çınar bu konuları Al Ain Türkçe’ye değerlendirdi.
Ramazan Çınar’ın Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar şöyle;
“SADECE ÜCRET ARTIŞINA ODAKLANMAK YANLIŞ”
Asgari Ücret Tespit Komisyonu aralık ayı başında toplanacak. Sizce yeni asgari ücret belirlenirken nelere dikkat edilmeli, hangi noktalara odaklanmak gerekiyor?
“Ekonomimiz son dönemde ciddi sorunlarla mücadele ediyor. Enflasyon da bu konuların başında geliyor. Geçtiğimiz yıllarda asgari ücret artışları öncesinde yapılan bazı değişikliklerin olumsuz yansımalarını bugün daha iyi görmekteyiz. Enflasyonla mücadele edilirken sadece ücret ve faiz artışı yapmanın yeterli olmadığını daha net görmekteyiz. Ücretli çalışan kesimin alım gücünün düştüğünü net bir şekilde belirtebiliriz. Gelinen noktada sadece ücret artışına odaklanmak yanlış. O ücretle neler alınabildiğine bakmak gerekir. Çünkü vatandaşın ücretinin artmasına rağmen sepetine aldığı ürün miktarı ve adeti azalmış yani alım gücü düşmüştür.
Gelinen bu noktada enflasyonla mücadele edildiği tabana ikna edilememiş ve talep yönlü enflasyonun önüne geçilememesi de etkili olmuştur. Özellikle hanehalkı, enflasyonla mücadele edildiğine inanmadı ve açıklanan rakamların gerçekleri yansıtmadığını düşündü.”
“ASGARİ ÜCRET KAÇ LİRA OLUR?”
Bu söyledikleriniz kapsamında, asgari ücretin ne kadar olmasını bekliyorsunuz? Yüksek bir zam yapılır mı? Yapılırsa ne olur?
“Şu anki ortamda asgari ücrete yapılacak zammın çok fazla olmayacağını düşünüyorum. Nitekim gelen sinyaller de bu yönde. Asgari ücretin 21-22 bin TL bandında olmasını bekliyorum. Daha yüksek bir zam tekrar kısır döngünün içine girmemize neden olur. Geçtigimiz yıllarda asgari ücrete yapılan yüksek zamlarda bunu gördük. Asgari ücret zammıyla birlikte tüm ürünlerin fiyatları arttı. 2-3 ay içinde zam buhar oldu. Aynı kısır döngüye girilirse enflasyonla mücadeleye zarar verir, enflasyon yeniden yükselir. Önemli olan yapılacak zam değil alım gücünün artırılmasıdır. Doğru noktaya odaklanmamız gerekiyor.”
"ŞUBAT-MART GİBİ KURDA BİR YÜKSELİŞ BEKLİYORUM”
İşverenin en büyük şikayetlerinin başında kur seviyesi geliyor. Asgari ücrette yapılacak zam işverenin maliyetlerini daha da artıracak. Bu noktada kurda kontrollü bir artış beklenebilir mi?
“Sanayici açısından bakacak olursak kur sabit kaldığı için maliyetler arttı ve dolayısıyla rekabet gücü zayıfladı. Bunu söylerken işverenin sadece kura bel bağlamasının yanlış olduğunu da söyleyeyim. Böyle dönemlerde daha verimli çalışmaya odaklanmaları gerekiyor. Şimdi asgari ücrete yapılacak zamda dolar olarak belli bir seviye gözetilecektir. Daha önce de böyle yapıldı. 2000-2023 yılları arasında en yüksek reel asgari ücret 2024 başında 534 dolar ile görüldü. Şu an ise 495 dolar seviyesine indi. Yine dolar bazında en yüksek seviyeye çıkacak gibi görünüyor. Ancak şubat-mart aylarında kurda bir yükseliş olacağını tahmin ediyorum. Bu durumda işverenler açısından da bir dengelenme ortaya çıkabilir.”
