Aramızdan 34 yıl önce ayrıldı | Cemal Süreya kimdir, en sevilen şiirleri hangileri?
Şair, yazar ve aynı zamanda çevirmen olan Cemal Süreya, 34 yıl önce bugün hayata gözlerini yumdu. Cemal Süreya akıllara yazdığı şiirlerle kazındı.
Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Cemal Süreya, 34 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.
Asıl adı Cemalettin Seber olan Cemal Süreya, bize sayısız şiir bıraktı.
1931’de Erzincan’da dünyaya gelen Süreya, annesinin vefatının ardından İstanbul’a göç etmiştir.
1942'ye kadar İstanbul'da eğitim gören Cemal Süreya'nın ortaokulda başlayan edebiyat merakı, lise yıllarında giderek artmıştır.
Ahmet Muhip Dıranas ve Özdemir Asaf gibi isimleri okuyan Cemal Süreya, üniversite yıllarında takma isimlerle çeşitli dergi ve gazetelerde yazılar yazmıştır.
İLK ŞİİRİ NEREDE NE ZAMAN YAYINLANDI?
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde Maliye ve İktisat Bölümü'nde okumaya başlayan önemli şair 1954'te mezun olmuştur. Branşıyla ilgili devlet dairelerinde çeşitli işlerde çalışan Süreya, 1982’de maliye müfettişliğinden emekli olmuştur.
Bu sırada çok çeşitli dergiler çıkartan, yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük ve çevirmenlik yapmıştır.
Cemal Süreya’nın İlk şiiri 8 Ocak 1958’de Mülkiye dergisinde çıkmıştır. Birçok dergi ve gazetede yazıları yayınlanan sanatçı, 9 Ocak 1990’da İstanbul’da yaşamını yitirmiştir.
SOYADINDAN BİR HARF ATTI
Mülkiye Mektebi'nin 1950'li yıllardaki öğrencileri Cemal Süreya ve Sezai Karakoç, sınıf arkadaşları Muazzez Akkaya'ya şiir yazdı. Aynı zamanda yakın arkadaş olan, birbirlerine Akkaya'ya yazdıkları şiirleri okuyan iki şair, Akkaya için kaybeden tarafın soyadından bir harfi eksilteceği iddiaya girdi.
İddiaya göre, kim Muazzez Akkaya'nın 'gönlünü kazanırsa' diğeri soyadından sonsuza kadar bir harfi silecekti. İddiayı Cemal Süreyya'nın kaybettiği ve soyadındaki "y" harfinden vazgeçtiği öne sürüldü. Şair Karakoç ise Akkaya için "Tek Gül" anlamına gelen "Mona Roza"yı kaleme aldı. Şiirde kıta başlarındaki harfler yan yana getirildiğinde "Muazzez Akkayam" akrostişi ortaya çıkıyordu.
EN SEVİLEN ŞİİRLERİ
Üvercinka
Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız
Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun
Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez
Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil
Birlikte mısralar düşürüyoruz ama iyi ama kötü
Boynun diyorum boynunu benim kadar kimse değerlendiremez
Bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek
İki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar
Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar
Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna diziyorlar
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil
Burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası
Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırkenki
Padişah gibi cesaretti o alımlı değme kadında yok
Aklıma kadeh tutuşların geliyor
Çiçek Pasajı'nda akşam üstleri
Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor
Bütün kara parçalarında
Afrika hariç değil
Aşk
Şimdi sen kalkıp gidiyorsun, git.
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar, gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin
Oysa Allah bilir bugün iyi uyanmıştık
Sevgiyeydi ilk açılışı gözlerimizin sırf onaydı
Bir kuş konmuş parmaklarıma uzun uzun ötmüştü
Bir sevişmek gelmiş bir daha gitmemişti
Yoktu dünlerde evvelsi günlerdeki yoksulluğumuz
Sanki hiç olmamıştı
Oysa kalbim işte şuracıkta çarpıyordu
Şurda senin gözlerindeki bakımsız mavi, güzel laflı İstanbullar
Şurda da etin çoğalıyordu dokundukça lafların dünyaların
Öyle düzeltici öyle yerine getiriciydi sevmek
Ki Karaköy köprüsüne yağmur yağarken
Bıraksalar gökyüzü kendini ikiye bölecekti
Çünkü iki kişiydik
Oysa bir bardak su yetiyordu saçlarını ıslatmaya
Bir dilim ekmeğin bir iki zeytinin başınaydı doymamız
Seni bir kere öpsem ikinin hatırı kalıyordu
İki kere öpeyim desem üçün boynu bükük
Yüzünün bitip vücudunun başladığı yerde
Memelerin vardı memelerin kahramandı sonra
Sonrası iyilik güzellik.
Bir Çiçek
Bir çiçek duruyordu, orda, bir yerde,
Bir yanlışı düzeltircesine açmış;
Gelmiş ta ağzımın kenarında
Konuşur durur.
Bir gemi bembeyaz teniyle açıklarda,
Güverteleri uçtan uca orman;
Aldım çiçeğimi şurama bastım,
Bastım ki yalnızlığımmış.
Bir başına arşınlıyor bir adam mavi treni
Keşke yalnız bunun için sevseydim seni.
Şiirlerinin toplandığı kitaplar
Sevda Sözleri (1990)
Güz Bitiği (1988)
Sıcak Nal (1988)
Uçurumda Açan (1984)
Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
Göçebe (1965)
Üvercinka (1958)
Kitaplar
Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)
Papirüs'den Başyazılar (1992)
Folklor Şiire Düşman (1992)
Aydınlık Yazıları/Paçal (1992)
Günler (1991)
Günübirlikler (1982)
Şapkam Dolu Çiçekle (1976)
