Amerika borsada tarihin en büyük düşüşlerinden birini yaşıyor
ABD Başkanı Donald Trump'ın yeni gümrük vergilerini açıklamasının ardından borsada yaşanan ani ve sert düşüş tarihi boyuta ulaştı. ABD borsası 2 günde yaklaşık 12 Türkiye borsası büyüklüğünde değer kaybı yaşadı.
ABD Başkanı Donald Trump, küresel ticarette dengeleri altüst edecek yeni bir adım atarak gümrük vergilerinde ülkelere göre farklı oranlar uygulanacağını açıkladı. Daha önceki açıklamalarıyla uluslararası piyasaları tedirgin eden Trump, bu kez bazı ülkelere yüksek gümrük tarifeleri getirirken, bazı müttefik ülkelere ise daha düşük oranların uygulanacağını duyurdu. Trump’ın bu beklenmedik kararı, ticaret savaşlarını yeniden gündeme getirirken, dünya genelinde borsalarda sert dalgalanmalara neden oldu.
Uzmanlar, bu adımın küresel ticaret hacminde daralma, ABD'de enflasyonun artması ve olası bir resesyon sürecinin tetiklenmesi gibi riskleri barındırdığı konusunda uyarıda bulundu. Açıklamanın ardından başta ABD olmak üzere Avrupa ve Asya piyasalarında sert satışlar görüldü. ABD borsalarında son iki günde 5 trilyon dolarlık bir erime yaşandı ve toplam piyasa değeri 57.2 trilyon dolara kadar geriledi. Bu, yaklaşık 12 Türkiye borsası büyüklüğünde bir kayıp anlamına geliyor.
Özellikle S&P 500 endeksi, Trump’ın açıklamalarından sonraki iki işlem gününde yüzde 10’un üzerinde değer kaybetti. Bu denli sert bir düşüş, endeks tarihinde yalnızca dört kez yaşandı. Bunlardan ilki, 1987’deki efsanevi “Kara Pazartesi” olurken; diğerleri 2008 Küresel Finans Krizi, 2020 Covid-19 pandemisi ve şimdi de 2025 Trump gümrük vergisi krizi olarak kayıtlara geçti.
1987'nin 19 Ekim'inde yaşanan “Kara Pazartesi”, Hong Kong’da başlayan panik satışlarının tüm dünya borsalarına yayılmasıyla ABD’de yüzde 22,6’lık bir düşüşe yol açmıştı. Reagan döneminin aşırı iyimser yatırım ortamı, finansal sistemdeki kırılganlıkla birleşince domino etkisi kaçınılmaz olmuştu. Hong Kong borsasındaki yüzde 50’lik çöküş, küresel piyasaları felce uğratmıştı.
2008 yılında patlak veren Mortgage Krizi, düşük faizle verilen yüksek riskli konut kredilerinin geri ödemelerinde yaşanan problemlerle başladı. Büyük bankaların çökmesiyle dünya finans sistemi kaosa sürüklenirken milyonlarca kişi işsiz kaldı, dev şirketler iflas etti. Aynı şekilde 2020’deki Covid-19 pandemisi, küresel üretimi durma noktasına getirerek yatırımcıları hızla güvenli limanlara yöneltti. Sonuç olarak, başta S&P 500 ve Dow Jones olmak üzere dünya genelinde büyük endeksler birkaç hafta içinde yüzde 30’un üzerinde düşüş yaşadı.
2025 Nisan ayında alınan yeni gümrük vergisi kararı, piyasalarda 1987, 2008 ve 2020 krizleriyle benzer şekilde yankı buldu. ABD ve Avrupa borsaları, Trump’ın açıklamasının ardından sert değer kayıplarına uğradı. Yatırımcılar, küresel ticarette belirsizlik ortamının artmasından endişe ederken, ekonomistler bu adımın yalnızca ABD iç piyasasını değil, dünya ekonomisini de olumsuz yönde etkileyeceğini vurguluyor.
