Alevi seçmenlerin tutumu seçimi nasıl etkiler? Al Ain Türkçe Özel
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “ Alevi” videosu, toplumda geniş yankı uyandırırken, Türkiye’de Alevilerin seçimler üzerindeki etkisi de tartışılmaya başlandı.
Alevi kimliği nedeniyle bazı çevreler tarafından hedefe alınan Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, yayınlandığı videoda “Ben Aleviyim, Hak-Muhammed-Ali inancı ile yetişmiş samimi bir Müslümanım” dedi.
Kılıçdaroğlu’nun bu çıkışı kamuoyunda büyük yankı uyandırdı ve yaptığı paylaşım Twitter’da 105 milyon etkileşim aldı.
Türkiye 14 Mayıs seçimlerine gün sayarken toplumun tüm katmanlarını siyasi eğilimine ilişkin de tartışmalar sürüyor.
Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Alevi” kimliğini açıklaması siyasi atmosfere yeni bir boyut kazandırdı. Türkiye’de toplumun önemli katmanını oluşturan Alevi seçmenler, genelde sol blokta yer alıyor.
Türkiye ağırlıklı olarak Sünni toplumdan oluşuyor. Alevilerin nüfusuna ilişkin kapsamlı bir araştırma olmasa da Cem Vakfı başkanı İzzettin Doğan'ın iddiasına göre 2022 yılı itibari ile Türkiye’de 25-30 milyon arası alevi yaşıyor. Kabul gören rakamlara göre tahmini Alevi nüfusu 10 ila 15 milyon arasında değişkenlik gösterirken, Konda Araştırma'ya göre ise kendini Alevi olarak tanımlayanların nüfusa oranı %5 civarında. Bu da yaklaşık ortalama 4 buçuk milyon seçmene tekabül ediyor.
ALEVİ NÜFUSUNDA 1 NUMARA İSTANBUL!
Alevilerin Türkiye’de en çok yaşadığı şehir olarak İstanbul öne çıkıyor. Araştırmalara göre toplam Alevi nüfusunun üçte biri İstanbul’da yaşıyor.
Alevilerin İstanbul’un ardından en yoğun olarak bulundukları yöreler arasında Ankara, Adana, Bursa, Antalya, Aydın ve Damal şehirleriyle, Orta ve Doğu Anadolu'da yer alan Erzincan, Sivas, Malatya, Tunceli illeri geliyor.
Türkiye'de en çok Alevî köyü ise 60'ı karışık olmak üzere toplam yaklaşık 460 adet köy ile Sivas ön plana çıkıyor.
Alevilerin yoğunluğuna göre il sıralaması ise sırasıyla, Tunceli, Erzincan, Tokat, Çorum, Kahramanmaraş, Bingöl, Amasya, Erzurum, Malatya, Adıyaman, Yozgat, Hatay, Elazığ, Muş, Balıkesir, Mersin, Kars, Adana, Ankara, Eskişehir, Gaziantep, İzmir, Kırıkkale, Kütahya ve Ordu illerinden oluşuyor.
ALEVİLER SOL BLOKTA YER ALIYOR!
Türkiye’de 1960’lı yıllardan itibaren öğrenci ve işçi hareketinin ve genel olarak da solun yükselişiyle birlikte Alevilerin solun adeta doğal tabanını oluşturduğu değerlendiriliyor
2015’ten sonra HDP’nin AK Parti hükümeti ile ilişkisini sonlandırmasının ardından bir grup Alevi HDP’ye yönlense de Alevilerin en az yüzde 80’nin CHP’de konumlandığı tahmin ediliyor.
14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise HDP’nin Kılıçdaroğlu’nu destekleme kararı almasıyla birlikte Alevi seçmenin blok olarak Kemal Kılıçdaroğlu’na yöneleceği değerlendiriliyor.
SÜNNİ SEÇMENİN YÜZDE 23’Ü “ALEVİYE OY VERMEM” DİYOR!
Aksoy Araştırma’nın saha araştırmalarına göre Türkiye’deki Sünni seçmenin yüzde 23’ü “Alevi adaya oy vermem” diyor.
Araştırmada, “Alevi cumhurbaşkanı adayına oy verir miydiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 33.8’i “Kesinlikle verirdim” derken, yüzde 22.3’ü “Veririm” diyor. Toplamı yüzde 56.1 yapıyor. Yüzde 17.8’i kesinlikle vermeyeceğini, yüzde 5.8’i ise vermeyeceğini kaydediyor. Kararsızlar ise yüzde 20.3’de kalıyor.
ARTI BİR’DEN “ALEVİ ADAY” ARAŞTIRMASI’
Türkiye’nin önde gelen kamuoyu araştırma şirketlerinden Artı Bir, Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığı öncesinde seçmenlerin mezhep odaklı tutumuna ilişkin yapmış olduğu araştırmada çarpıcı sonuçlara ulaşmıştı.
Türkiye ‘de seçmenin mezhep odaklı oy verme davranışının büyük ölçüde bulunmadığını ortaya koyan araştırma, İstanbul, Ankara, Diyarbakır, Erzurum, Samsun, Konya illerinde yapıldı.
Bir kişinin etnik kökeni ya da mezhebi oy verme davranışınızı nasıl etkiler?“ sorusunun yöneltildiği araştırmada, “çok etkiler” diyenlerin oranı sadece % 13, 5“, “biraz etkiler“ diyenlerin oranı ise % 17,3 oranında kaldı; “Hiç etkilemez“ diyenlerin oranı % 39,9, etkilemez“ diyenlerin oranı ise % 24,6 oldu.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adayı olması durumunda “mezhebi alevi olması sizin için bir sorun mu?“ sorusuna ise, “sorun değil“ cevabı verenlerin oranı % 86,3 oranına çıktı.
Araştırmanın bir diğer çarpıcı sonucu ise muhafazakâr kimliği ile bilinen Erzurum’da ortaya çıktı. Araştırmada, “Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adayı olması durumunda mezhebi/ alevi olması sizin için bir sorun mu? “sorusuna % 90 ile verilen, hayır etkilemez“ cevabı oldu.
MAK ARAŞTIRMA: TOPLUM HOŞGÖRÜ İLE YAKLAŞIYOR!
Türkiye’de seçmenin mezhepsel olarak bakış açısı sergileme oranın çok düşük olduğunu ifade eden MAK Araştırma Başkanı Mehmet Ali Kulat, Millet İttifakı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na Sünni toplumun hoşgörü ile yaklaştığını söyledi.
Al Ain Türkçe’ye konuşan Kulat, Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Alevi” konulu videosuna gösterilen teveccühün toplumun hoşgörüsünden kaynaklandığını vurgulayarak, “Türkiye’de mezhepsel anlamda bir ayrışma yok. Toplumun böyle bir sorunu da yok. Sayın Kılıçdaroğlu, AK Parti cenahında dillendirilmeye çalışan bir algıya tepki olarak böyle bir video çekti.
Videoya gelen olumlu tepkiler zaten toplumun hoşgörüsünü ortaya koyuyor. Toplum, Sünni ve Alevi diye ayrışmak istemiyor. Türkiye’de Alevi bir adayın olmasına yönelik, Sünni seçmende bu anlamda kayda değer bir sıkıntı bulunmuyor.” dedi.
“ ALEVİ SEÇMEN BLOK OLARAK KILIÇDAROĞLU’NA YÖNLENECEKTİR”
14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Alevi vatandaşların Kemal Kılıçdaroğlu’na blok olarak yönleneceğini kaydeden Mehmet Ali Kulat, “Türkiye’de Kürt ve Türkmen Alevileri var. Kürt Alevilerin bir bölümü HDP’ye yönelse de ağırlık olarak CHP’de buluşuyor. Ancak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Aleviler, Kılıçdaroğlu’na blok olarak yönelecektir.” diye konuştu.
ALEVİLER NE TALEP EDİYOR?
Türkiye’de önemli bir potansiyeli olan Alevilerin en önemli talepleri arasında cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi gibi bir çok talepleri bulunuyor.
25 Aralık 2022’de Alevi kurumlarının "Laik ve demokratik Türkiye için" çağrısıyla düzenlenen Büyük Alevi Kurultayı’nda kaleme alınan temel talepler arasında da Cemevlerinin ibadethane statüsünün kabul edilmesi, bu statünün gerektirdiği tüm hakların tanınması, el konulmuş dergahların ve mekanların iade edilmesi, zorunlu din derslerinin zorunlu olmaktan çıkarılması, toplumun tümüyle çağın gerisine savrulmasına neden olan eğitimin dinselleştirilmesinden vazgeçilmesi, gerek kamu kaynaklarının ve gerekse kamu kadrolarının liyakat, adalet ve eşitlik ilkelerine göre dağılımının sağlanması, başta Aleviler olmak üzere ötekileştirilen tüm kesimler aleyhine sürdürülen negatif ayrımcılığa son verilmesi, Alevilere karşı işlenen nefret suçlarının açığa çıkarılması ve bu gibi nefret suçlarının önüne geçilmesi için gerekli hukuki tedbirlerin alınması, Alevilere karşı yapılmış olan kıyım, katliam ve asimilasyon uygulamalarıyla yüzleşilmesi, Alevi inancında özel yeri olan günlerin resmi tatil edilmesi ve eşit yurttaşlığı içeren yeni bir anayasanın yapılması gibi maddeler bulunuyor.
DİYANET TARTIŞMASI!
Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanlığı’nda Diyanet İşleri’nin kapatılacağına ilişkin iddialar ise konunun muhatabı tarafından yalanlandı.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu “Diyanet İşleri Başkanlığı’nı kuran Cumhuriyet Halk Partisi. Hiç kimsenin de gücü Diyanet İşleri Başkanlığı'nı kapatmaya yetmez” ifadelerini kullandı.