ABD,-Suudi Arabistan hattında yeni dönem: F-35, nükleer enerji ve dev yatırım paketi
ABD Başkanı Trump, Suudi Arabistan’ı “NATO üyesi olmayan önemli müttefik” ilan etti. İki ülke, F-35 satışı, nükleer işbirliği ve 1 trilyon dolarlık yatırım anlaşmasına imza attı.
ABD Başkanı Donald Trump ile Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman arasında Beyaz Saray’da yapılan görüşmede, iki ülke ilişkilerinde tarihi nitelikte bir dizi anlaşmaya imza atıldı. Görüşmenin en dikkat çekici sonucu, Suudi Arabistan’ın “NATO üyesi olmayan önemli müttefik” statüsüne resmen yükseltilmesi oldu.
Savunma ve teknoloji alanında dev işbirliği
Trump, Beyaz Saray’daki ortak basın toplantısında, "Bunu burada ilk kez açıklıyorum. Suudi Arabistan’ı resmi olarak NATO Üyesi Olmayan Önemli Müttefik olarak tanımlıyoruz" diyerek anlaşmayı kamuoyuna duyurdu. Bu statü, Suudi Arabistan’a ABD’nin en yakın stratejik ortakları arasında özel savunma ve teknoloji erişimi hakkı tanıyor.
Anlaşma kapsamında Suudi Arabistan, ABD’den F-35 savaş uçakları ve yaklaşık 300 Amerikan tankı satın alacak. Bu satış, İsrail dışında bir Orta Doğu ülkesine yapılacak ilk F-35 teslimatı olacak. Trump, “Bu hem ABD’yi hem Suudi Arabistan’ı daha güvenli hale getirecek” ifadelerini kullandı.
1 trilyon dolarlık yatırım vaadi
Veliaht Prens Muhammed bin Selman, ABD’ye yapılacak yatırımların 600 milyar dolardan 1 trilyon dolara çıkarılacağını açıkladı. “Teknoloji, yapay zeka, mıknatıslar ve malzeme alanlarında büyük yatırımlar yapacağız” diyen Selman, iki ülkenin ekonomik ilişkilerinin “gelecek onlarca yıl boyunca derinleşeceğini” belirtti.
Trump ise “Bu harika bir şey. Bu yatırım hem Amerikan ekonomisine hem de küresel istikrara katkı sağlayacak” sözleriyle memnuniyetini dile getirdi.
Sivil nükleer enerji anlaşması imzalandı
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, ABD ve Suudi Arabistan’ın “sivil nükleer enerji işbirliği” anlaşmasını da tamamladığı bildirildi. Bu anlaşma, Amerikan nükleer teknolojisinin Suudi Arabistan’a aktarılmasına imkân tanıyor ancak “nükleer silaha dönüşmemesi” şartını taşıyor.
Ayrıca kritik mineraller, yapay zeka, yarı iletkenler ve savunma teknolojileri alanlarında da yeni mutabakat zaptları imzalandı. Bu anlaşmaların Amerikan şirketlerine milyarlarca dolarlık yeni ticaret fırsatı yaratması bekleniyor.
Gazze, Abraham Anlaşmaları ve Orta Doğu gündemi
Görüşmede Orta Doğu barışı da ele alındı. Trump, “İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki normalleşme süreci iyi ilerliyor. İki devletli çözüm hakkında yapıcı görüşmeler yaptık” dedi. Veliaht Prens Selman ise “Abraham Anlaşmaları’nın bir parçası olmak istiyoruz, ancak iki devletli çözümün güvence altına alınması gerekiyor” açıklamasını yaptı.
Trump ayrıca, Gazze’nin yeniden inşası konusunda Suudi Arabistan’ın önemli rol oynayacağını belirterek, “Gazze Barış Kurulu’nda Suudi Arabistan’ın da yer almasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Kaşıkçı cinayeti ve insan hakları soruları
Toplantıda gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili sorular da gündeme geldi. Trump, “Veliaht Prens’in bundan haberi yoktu” dedi. Selman ise, “Bu büyük bir hata ve acı verici bir olaydı. Böyle bir şeyin tekrarlanmaması için tüm sistemi güçlendirdik” değerlendirmesinde bulundu.
Beyaz Saray’da onur yemeği
Görüşmenin ardından Beyaz Saray’da Veliaht Prens onuruna akşam yemeği verildi. Trump, burada yaptığı konuşmada, “Bugün imzaladığımız anlaşmalar sadece ülkelerimizin değil, tüm bölgenin geleceğini şekillendirecek” dedi. Yemeğe Suudi Arabistan’da oynayan ünlü futbolcu Cristiano Ronaldo’nun da katıldığı bildirildi.
Ekonomik ve savunma ortaklığı derinleşiyor
ABD Hazine Bakanlığı ve Suudi Maliye Bakanlığı arasında imzalanan anlaşmalarla iki ülke, finansal piyasalar ve uluslararası yatırım standartlarında da ortak hareket etme kararı aldı. Beyaz Saray, anlaşmaların “önümüzdeki on yıllarda milyarlarca dolarlık ortak projelere zemin hazırlayacağını” vurguladı.
