ABD’li Tom Barrack'tan Dikkat Çeken Gazze Açıklaması
ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Hamas–İsrail arasında sağlanan Gazze ateşkesi konusunda Türkiye’nin kritik rolüne dikkat çekerek “Türkiye devreye girmeseydi, bugün bulunduğumuz noktada olmazdık.” dedi.
ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen "Yeni Suriye'nin Bir Yılı: İlerlemeyi, Fırsatları ve Zorlukları Değerlendirmek" panelinde konuştu.
Barrack, Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkesin ve rehinelerin geri dönüş sürecinin önemli bir gelişme olduğunu belirterek Türkiye’nin rolüne dikkat çekti. Barrack, şu ifadeleri kullandı:
"Hamas ile diyaloğu sürdürmekle eleştirilen Türkiye devreye girmeseydi, bugün bulunduğumuz noktada olmazdık."
Ateşkesin gerçekleşmesinde Katar’ın da belirleyici rol oynadığını kaydeden Barrack, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ve Katar Başbakanı ile Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin süreçteki etkisini vurguladı.
“Batı, Bölgeye Yön Vermekte İyi Bir İş Çıkarmadı”
Barrack, Orta Doğu’nun dış müdahalelerle şekillendirilmeye çalışıldığını ve bunun uzun vadeli olumsuz sonuçlar doğurduğunu söyleyerek şu değerlendirmelerde bulundu:
"Batı, bu bölgeye yön vermekte ya da bir düzen mimarisi sunmakta pek de iyi bir iş çıkarmadı. Sykes-Picot'tan beri Batı'nın, bölgenin kendi içinde gelişmesine izin vermek yerine bölgeye dayattığı neredeyse her karar bir hata oldu ve biz bugün bunun sonuçlarını yaşıyoruz."
Büyükelçi, ABD Başkanı Donald Trump'ın geçmiş müdahaleleri incelediğini ve Batı'nın hatalarının farkında olduğunu da ifade etti.
“Bu Bölgenin Meselesi Liderliktir”
Orta Doğu’nun sorunlarının yönetim modellerinden ziyade aktörlerin liderliği ile ilgili olduğunu söyleyen Barrack, şunları dile getirdi:
"Federalizmle ilgili değil, demokrasiyle ilgili değil, merkezileşmeyle ilgili değil. Bu bölge liderlikle ilgilidir."
ABD’nin Suriye Yaklaşımı: “Bu Kez Çok Farklı”
Büyükelçi Barrack, ABD'nin Suriye politikasında yeni bir dönem başladığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
"O (ABD Başkanı Trump), Suriye Cumhurbaşkanı Şara'ya bir fırsat verme, bu lidere kendi düzenini kurma ve bunun dış müdahale olmadan gerçekleşmesine imkan tanıma yönünde bir karar verdi. Kendi yapınızı kendinizin belirlemesine izin vereceğiz."
Barrack, bu nedenle ABD'nin bu seferki katkısının geçmişten çok farklı olduğunu söyledi.
“Suriye Kahramanca Bir İş Çıkarıyor”
Suriye’nin toplumsal entegrasyon, kamp yönetimi, yabancı savaşçıların dağıtılması ve kimyasal silahlar konusunda önemli ilerleme kaydettiğini belirten Barrack, şöyle devam etti:
"Onların yaptığı şey; hem kahramanca hem de destansı. Bizim yapmamız gereken ise onlara yardımcı olmak, yetki vermek, cesaretlendirmek ve Suriyelilerin kurmak istedikleri türde bir hükümeti ve kapsayıcı yönetimi oluşturmalarına izin vermek. Ama onlarla gerçekten gurur duyuyoruz."
ABD’nin de kendi tarihinde zor dönemlerden geçtiğini belirten Barrack, bölgede benzer bir dönüşümün mümkün olduğunu ifade etti.
“Bu Bölgede En İyi İşleyen Model Hayırsever Bir Monarşidir”
Barrack, Batı’nın demokrasi beklentisinin bölge gerçekleriyle örtüşmediğini savunarak şu dikkat çekici açıklamayı yaptı:
"Olması gereken ilk şey şu: Onlara (Suriye'ye) kendi sistemlerini kendilerinin tanımlamasına izin vermeliyiz. Batı’nın '12 ay içinde demokrasi istiyoruz' şeklindeki beklentileriyle oraya girmemeliyiz. Zaten hiçbir zaman gerçek bir demokrasimiz olmadı. Ben bir demokrasi görmüyorum. İsrail kendisinin bir demokrasi olduğunu iddia edebilir ama bu bölgede gerçekte en iyi işleyen şey, ister beğenin ister beğenmeyin 'hayırsever bir monarşi' olmuştur. İşleyen model budur."
“Batı’nın Dayattığı Parlamenter Modeller Felç Yarattı”
Irak ve Libya örneklerini hatırlatan Barrack, Batı’nın parlamenter düzen beklentisinin bölgede işlevsiz sonuçlar doğurduğunu belirterek şunları söyledi:
"Batı'nın parlamenter diyalog istediği her yerde sonucun hep bir felç hali aldığına"
Bölge ülkelerinin talepler dayatılmadan desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
“Süreç Küçük Adımlarla İlerlemeli”
Barrack, Suriye ve İsrail arasındaki gelişmelere bakarken küçük ilerlemelerin önemsenmesi gerektiğini belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu bir süreçtir, bir olay değildir. Tümsekleri olacak, yaşanmaya devam eden vahşetler olacak. İkilemler yaşayacağız. Lübnan ile Suriye'yi bir araya getirmemiz ve iki kadim ve güzel medeniyeti uyumlu hâle getirmemiz gerekiyor."
