2025’te yapay zeka: GPT-5’ten humanoid robotlara öne çıkanlar
2025 boyunca yeni dil modelleri, agentic AI, büyük ortaklıklar ve humanoid robotlardaki ilerlemeler yapay zeka gündemini şekillendirdi.
2025, yapay zekâ alanında model geliştirme hızının arttığı; agentic AI uygulamalarının genişlediği ve multimodal ile akıl yürütme yeteneklerinin öne çıktığı bir yıl oldu. DeepSeek, OpenAI, Google, Anthropic ve xAI gibi oyuncuların duyurularına, humanoid robotlar ve politika zirveleri eşlik etti.
Yılın ilk yarısı: Yeni modeller ve agentic AI hamleleri
2025’in ocak ayında DeepSeek, zincirleme düşünme (chain-of-thought) akıl yürütmeye ve eğitim maliyeti verimliliğine odaklanan DeepSeek-R1’i duyurdu. Şubatta Mistral AI, saniyede 1.000 kelimeye kadar çıktı verebilen yüksek hızlı asistanı Le Chat’i piyasaya sürdü.
Aynı dönemde Paris’te düzenlenen 2025 AI Action Summit’te politika aktörleri bir araya geldi; zirveye Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi eş başkanlık etti ve 100’den fazla ülke küresel yapay zekâ başlıklarını ele aldı. Şubatta ayrıca OpenAI, daha güçlü multimodal becerilere sahip GPT-4.5’in araştırma önizlemesini paylaştı.
Mart ayında Manus’un tanıtımı yapıldı. Otonom yapay zekâ ajanı, sürekli insan denetimine ihtiyaç duymadan gerçek dünya görevlerini yerine getirebiliyordu. Google DeepMind ve Apptronik ise robotların fiziksel dünyayı anlaması ve nesneleri manipüle etmesine odaklanan bir vision-language-action model olan Gemini Robotics’i açıkladı. “Super-Turing AI” araştırmaları da beyin benzeri sistemler ve dar görevlerin ötesinde entegre akıl yürütme fikrini gündeme taşıdı.
Rekabet kızıştı: Claude 4, Gemini 2.5 ve GPT-5
Mayıs ayında Anthropic, Opus 4 ve Sonnet 4 sürümlerini içeren Claude 4’ü yayınladı; modelin otonom ve çok adımlı operasyon kabiliyetlerinin genişletildiği belirtildi. Haziranda Google, gelişmiş muhakeme ve multimodal yeteneklere sahip Gemini 2.5 Pro ve Flash modellerini, Deep Think deneysel modlarıyla birlikte devreye aldı.
Ağustosta OpenAI, akıl yürütme ve multimodal anlama alanında iyileştirmeyi hedefleyen GPT-5’i duyurdu; model bazı kullanıcı eleştirileriyle de karşılaştı.
Maliyet ve altyapı odağı: Fotonik çip ve daha ucuz DeepSeek varyantı
Eylülde Florida Üniversitesi’nin yarı iletken enstitüsü, elektriksel hesaplamayı ışıkla değiştirmeyi ve böylece yapay zekâ süreçlerinde enerji kullanımını düşürmeyi hedefleyen fotonik bir yapay zekâ çipi geliştirdi. Aynı ay Çin merkezli DeepSeek, ABD’deki muadillerine göre yüzde 70 daha düşük maliyetle eğitildiğini söylediği, maliyet verimli bir R1 varyantını yayımladı.
Yıl sonu: Gemini 3, Grok güncellemesi, AWS ve Disney–OpenAI anlaşması
Kasımda Google, gelişmiş akıl yürütme özellikleriyle Pro ve Deep Think sürümlerini içeren Gemini 3’ü tanıttı. Kasım-aralık döneminde Google, OpenAI, Anthropic, xAI, Meta ve diğer aktörlerin yeni duyurularıyla rekabetin yoğunlaştığı bir süreç yaşandı. Elon Musk’ın xAI’ı, Grok’u güncelleyerek bağlam uzunluklarını ve yeteneklerini genişletti. Amazon Web Services (AWS) ise re:Invent etkinliğinde Nova 2.0 modellerini açıkladı.
Aralık başında OpenAI, eleştiriler ve artan rekabetin ardından GPT-5.2’yi yayımladı; modelde muhakeme, kodlama, uzun bağlam ve yeni varyant katmanlarıyla iyileştirmeler öne çıkarıldı. Aynı ay OpenAI ile Walt Disney Company, üç yıllık bir ortaklığı duyurdu. 1 milyar dolarlık anlaşma, OpenAI’nin Sora’sı üzerinden üretken video deneyimleri için 200’den fazla Disney karakterinin lisanslanmasını kapsadı.
Humanoid robotlar ve fiziksel yapay zekâ tarafında da dikkat çeken gelişmeler yaşandı. Tesla Optimus humanoid robotları, erken pilot üretim hedeflerine ulaştı; Musk, 2025 sonuna kadar yaklaşık 5.000 birim hedeflemişti. Rhoda AI ve Genesis AI gibi girişimler humanoid robot geliştirmek için yatırım toplarken, NVIDIA’nın Omniverse ve fiziksel yapay zekâ çerçeveleri sektörlerde endüstriyel ve iş birliğine dayalı robotik kullanımını destekleyen başlıklar arasında yer aldı. PhysicalAgent ve EnerVerse gibi robotik ajan çerçevelerine dönük araştırmaların da hız kazandığı aktarıldı.
