2023’te dünyayı sarsan büyük depremler yaşandı

2023 yılında Dünya, büyük ve can kaybı sayısı yüksek olan depremleri yaşadı. En büyük acının yaşandığı ülke Türkiye oldu.

50 binden fazla insan, Asrın Felaketi olarak adlandırılan çifte depremde hayatını kaybetti. Aynı depremler Suriye’de de binlerce kişinin ölümüne neden oldu. 

2023 yılı deprem felaketleri açısından unutulmayacak acıların yılı oldu. Dünya üzerinde 8 ve üzeri büyük deprem yaşanmadı. Ama 7 ila 8 arasındaki depremler büyük acıları da beraberinde getirdi.  

Yerkürenin tamamında 7 ila 8 arasında 18 büyük deprem meydana geldi. Dünyada 2023 yılında yaşanan en büyük birinci ve ikinci depremin adresi ve günleri de aynıydı. En büyük iki deprem aynı güne sığınca yıkım da acı da katlandı...  

Türkiye ve Suriye’nin yanı sıra Fas, Afganistan, Filipinler ve Çin, can kaybı ve acının büyük olduğu depremleri yaşadı.  

En büyük depremlerin listesi:

6 Şubat 2023: Asrın Felaketi 

Türkiye’de “Asrın Felaketi”, şubat ayında yaşandı. 10 saat içinde 2 çok şiddetli deprem gerçekleşti. 13 buçuk milyondan fazla insanın yaşadığı bölgede yıkım yaşandı. Türkiye uluslararası yardım çağrısını da içeren 4. seviye alarm verdi.  

 6 Şubat günü ilk deprem sabaha karşı 04.17’de meydana geldi. Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğünde deprem, yerin 8,6 kilometre derinliğinde meydana geldi. Deprem, Türkiye’nin tamamında, Orta Doğu ve Avrupa’nın ise birçok bölgesinde hissedildi. 

Deprem Türkiye’nin 11 ilinde (Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Malatya, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır, Elazığ) yıkıma neden oldu. Suriye’de de çok büyük yıkım meydana geldi.  

İlk depremden sağ kurtulanlar, bölgeyi terk etmeye çalışırken, enkaz altındakiler kurtarılmaya çalışılırken saat 13.24’te ikinci büyük deprem geldi.  

Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi olan, 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem daha yaşandı. İlk depremde güçlükle ayakta kalan binaların çoğu ikinci depremde yerle bir oldu.  

İki büyük depremde Türkiye'de birçok tarihî yapı da dahil 37 bin bina deprem anında yıkıldı. 310 bin ağır hasar aldı.  

Depremlerde Türkiye’de 50 bin 783, Suriye'de ise 8 bin 476 kişi hayatını kaybetti. 122 binden fazla kişi ise yaralandı. Depremlerin ardından büyüklüğü 6,7'ye kadar varan 45 binden fazla artçı sarsıntı gerçekleşti.   

Türkiye’de depremlerden etkilenen 10 ilde 3 ay süreyle olağanüstü hal ilan edildi. Türkiye’de 7 gün milli yas ilan edildi. 

 102 ülke Türkiye'ye yardım teklifinde bulunurken 94 ülkeden gelen 141 binden fazla kişi arama kurtarma çalışmalarında görev aldı. İlk anlarda yollar hasar gördüğü için ekipler bölgeye uçak ve helikopterlerle gönderildi. Türkiye'den ve dünyadan binlerce ekip kurtarma çalışmalarına katıldı. 

2023 Meclis Deprem Araştırma Komisyonu'nun raporunda depremin Türkiye’ye toplam maliyeti 148.8 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu rakam 1999 Marmara Depremi’nin neden olduğu maddi zararın tam 6 katıydı. Depremlerin Suriye'ye doğrudan maliyetinin ise toplamda 5,1 milyar dolar olarak hesaplandı. Depremler dünyada en çok maddi zarara sebep olan üçüncü deprem olarak kayıtlara geçti.  

Türkiye’deki depremler, 300 binden fazla insanın öldüğü 2010 Haiti depreminden sonra dünyada en fazla ölüme neden olan depremler olarak dünya tarihine geçti.  

20 Şubat günü merkez üssü Hatay’ın Defne ilçesi olan 6.4 büyüklüğünde bir deprem yaşandı. Bu depremden 3 dakika sonra Hatay’ın bir başka ilçesi olan Samandağ merkezli 5.8 büyüklüğünde bir deprem daha oldu. İki deprem, bölgedeki ağır hasarlı bazı binaların yıkılmasına neden oldu.  

27 Şubat’ta ise Malatya’nın Yeşilyurt ilçesinde meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki depremde 29 bina yıkıldı. 1 kişi hayatını kaybetti, 110 kişi yaralandı.  

18 Mart 2023: Ekvador depremi 

18 Mart 2023'te Ekvador'un güneyinde 6,8 büyüklüğünde ve merkez üssü 65,8 km (40,9 mil) derinlikte güçlü bir deprem meydana geldi.

Depremin merkez üssü, Guayaquil şehrinin yaklaşık 80 kilometre (50 mil) güneyinde, Palau Kantonu kıyısındaki Guayaquil Körfezi'nde bulunuyordu ve ciddi hasara neden oldu; Oro, Azuay ve Guayas eyaletlerinde 446 kişi yaralandı ve 16 kişinin ölümüne neden oldu.

8 Eylül 2023: FAS depremi 

8 Eylül 2023'te Fas'ın Marakeş-Safi bölgesinin Al Haouz Eyaleti bölgesinde Richter ölçeğine göre 6,8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

Merkez üssü Marakeş'in 71,8 km (44,6 mil) güneybatısı olan deprem, 18,5 km (11,5 mil) derinlikteydi. Deprem yüksek Atlas Dağları'nın altındaki sığ eğik fayın bir sonucu olarak meydana geldi.

Depremde çoğu Al Haouz, Taroudant ve Chichaoua eyaletlerinde olmak üzere 2.900'den fazla kişi öldü, 5.500'den fazla kişi yaralandı. Marakeş, Taroudant ve Agadir’de çok sayıda bina ve tarihi eser hasar gördü.

Deprem, Agadir, Kazablanka, Rabat, Muhammediye, Kenitra ve çevresinin de aralarında bulunduğu onlarca Fas sakininin yanı sıra, İspanya, Portekiz ve Cezayir gibi komşu ülkelerde de hissedildi.

Bu deprem, en az 1960'tan bu yana Fas'ın modern tarihindeki en güçlü ve en kanlı deprem olarak kabul edildi. Ayrıca Türkiye ve Suriye depremlerinden sonra 2023 yılında dünyanın en ölümcül ikinci depremi oldu. Dünya Sağlık Örgütü, felaketten Marakeş ve çevre bölgelerde yaklaşık 300 bin kişinin etkilendiğini tahmin etti.

7 Ekim 2023: Afganistan Depremi 

Ekim 2023'ün başlarında Afganistan'ın batısındaki Herat Eyaleti'nde her biri Mw 6,3 büyüklüğünde dört büyük deprem meydana geldi.

İlk iki deprem 7 Ekim'de saat 23.11 ve 23.42'de Herat kenti yakınlarında meydana geldi ve ardından çok sayıda artçı sarsıntı yaşandı.

Dünya Sağlık Örgütü, ölüm sayısını 1.482 kişi olarak tahmin ederken, 2.100 kişi yaralandı. Depremden 43.000'den fazla kişi etkilendi ve 114.000'den fazla kişi insani yardıma ihtiyaç duydu.

11 ve 15 Ekim tarihlerinde aynı bölgede 6,3 büyüklüğünde iki deprem daha meydana geldi; 7 kişi öldü, 344 kişi de yaralandı.

3 Kasım 2023: Nepal Depremi 

Nepal'in Karnali eyaletinin Jajarkot bölgesinde 3 Kasım 2023 günü saat 1:47'de (EDT) 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 153 kişi öldü ve en az 375 kişi yaralandı. Deprem batı Nepal ve kuzey Hindistan'da geniş çapta hissedildi ve 2015'ten bu yana ülkeyi vuran en ölümcül deprem oldu.

17 Kasım 2023: Filipinler depremi 

17 Kasım 2023'te Pasifik saatiyle 16:14'te (08:14 UTC), Filipinler'in Mindanao adasındaki Sarangani eyaletinde 6,7 megawatt büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. En az 11 kişi öldü, 730 kişi de yaralandı.

18 Aralık 2023: Çin Depremi 

Çin’in Gansu eyaletinde 18 Aralık akşamı 6.2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem Gansu'nun yanı sıra komşu eyalet Qinghai'de de hissedildi. Bölgedeki tek katlı kerpiç evlerin çoğu yıkıldı. 131 kişi hayatını kaybederken binden fazla kişi yaralandı. Bölgede enerji ve iletişim hatları büyük zarar gördü. 90 bine yakın kişi güvenli bölgelere nakledildi.